Alles van Waarde - Afkijken
donderdag 28 oktober 2021
Toen mijn grote broer en ik nog op de basisschool zaten, deden we mee aan een afvalinzameling. Met vuilniszak en grijper gingen we de wijk in. Groot was onze opwinding toen we lege bierflesjes vonden; het geld lag letterlijk op straat.
Aan het einde gingen we naar de snackbar. Daar stond een fonkelende fruitautomaat. Die knipperende knoppen en lichtjes hadden altijd al veel aantrekkingskracht, maar nu hadden we een zelf verdiend fortuin op zak. Wat altijd onmogelijk was, lag voor het grijpen.
Ik weet zeker dat mij is verboden om geld in de automaat te gooien. Die paar stuivers zijn vast in de spaarpot verdwenen. De herinnering is er echter niet minder krachtig door. De vindplaats van de flesjes en de plaatsing van de fruitautomaat weet ik precies.
Sinds die dag staat tevens in mijn geheugen gegrift dat niet al het zwerfafval gelijk is; opruimen kost moeite, maar wordt soms direct beloond. Statiegeld is de sleutel om ons gedrag te doorbreken. Niet voor niets waren we destijds opgewonden, want wie laat dat geld nou op straat liggen?
Statiegeld is tegelijkertijd ouderwets en hip. Binnen de EU had slechts een handvol lidstaten een statiegeldsysteem. Dat verandert snel. Nederland heeft het huidige systeem voor bierflesjes en grote PET-flessen sinds juli uitgebreid naar kleine flesjes, terwijl een systeem voor blikjes wordt verkend. Dat ABN AMRO direct betrokken is bij het opzetten en financieren van dit systeem maakt me trots. Verduurzaming versnellen kan nauwelijks concreter.
Andere landen zitten overigens ook niet stil, vooral omdat de Europese Unie in 2019 met een nieuwe richtlijn de aanval inzette op de tien meest gebruikte toepassingen voor single-use plastics. Volgens die richtlijn moet in 2029 maar liefst 90 procent van de plastic flessen apart worden ingeleverd. Naast Nederland hebben hierdoor Litouwen, Frankrijk, Slowakije, Letland, Malta, Oostenrijk en Ierland serieuze extra stappen gezet.
Dit smaakt naar meer. Als 15 cent statiegeld een groot verschil kan maken bij kleine flesjes, dan kunnen we met dit ouderwetse instrument nog veel meer. De overheid gaf in 2020 het goede voorbeeld met de oprichting van Statiegeld Nederland om zo het nieuwe systeem te ondersteunen.
Nu is het voor andere sectoren die initiatief willen nemen een kwestie van afkijken. Op de overheid wachten hoeft niet. Is het statiegeldsysteem niet passend? Kijk dan eens naar het inzameling- en retoursysteem dat is opgetuigd voor afgedankte matrassen. Per november gaat dit systeem naar verwachting van start om te voorkomen dat er nog matrassen in de verbrandingsoven verdwijnen. Hoewel de overheid druk zette om tot een oplossing te komen, waren enkele matrasproducenten de aanjagers achter dit systeem en draagt de markt de kosten.
Gokken mocht ik op jonge leeftijd terecht niet, maar laat me u wel een te weinig gehoord advies meegeven: kijk zoveel mogelijk af. Op school verboden, maar bittere noodzaak voor verduurzaming.
- Beleid

Op donderdag 2 november 2023 organiseert de Stichting Arbocatalogus Afvalbranche (StAA) haar jaarlijkse congres. Dit jaar staat dat in het teken van werken met gevaarlijke stoffen. Het congres richt z...
Focus 1

Marktonderzoeksbureau Buildsight komt met monitor ‘biobased bouwen’
31 januari 2025 Marktonderzoeksbureau Buildsight heeft een monitor ontwikkeld om de toepassing van biobased producten in de bouw te meten. In 2030 moet dertig procent van het materiaalgebruik in de bouw biobased zijn. Dit doel is vastgelegd in de Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB). lees meer
Focus 3

Actualisatie Nationale Programma Circulaire Economie
9 januari 2025 In het jaar 2025 gaat er een actualisatie plaatsvinden van het Nationale Programma Circulaire Economie (NPCE). Dit is onderdeel van de tweejaarlijkse cyclus, waarbij in het voorjaar de Integrale CE rapportage (ICER) van het PBL wordt gepubliceerd en in het najaar de actualisatie van het NPCE naar de... lees meer