25 jaar BEwerken #3
dinsdag 15 oktober 2024
In de juni-editie van BEwerken is al kort aangehaald dat het best uitdagend is om continuïteit in een verenigingsuitgave te houden. Vanaf het prille begin in 1999 tot aan 2022 was Ebco Vriend de eindredacteur van BEwerken. Onder zijn bezielende leiding is het fundament gelegd voor het kwartaalmagazine BEwerken en is het uitgegroeid tot een begrip in de recyclingbranche.
Historisch document De 25e jaargang en honderdste editie van BEwerken in 2024 rechtvaardigt een terugblik. Als een ‘try-out’ verscheen in november 1999 het nulnummer van dit kwartaalmagazine van BRBS Recycling, waarover ik van het eerste uur tot de editie van maart 2022 de scepter heb mogen zwaaien. Tijd voor een terugblik op een magazine, in de markt gezet om de laatste ontwikkelingen op het gebied van bedrijfs-, bouw- en sloopafval, te belichten.
Bij die aftrap bedroeg het volume aan steenachtige materialen voor de brekers zo’n twaalf miljoen ton per jaar. De wegenbouw en de betonindustrie waren de grootste afnemers van het geproduceerde puingranulaat. In de sorteerbranche ging het om een hoeveelheid van ongeveer drie miljoen ton per jaar, dat met name werd bewerkt tot een hoogwaardige secundaire brandstof. Wat van die hoeveelheden economisch gezien niet herbruikbaar was, verdween richting stortplaats, dan wel vond in een verbrandingsoven zijn eindbestemming. Het percentage nuttige toepassing in die tijd bedroeg nog slechts vijftig procent.
Ontwikkeling
Inmiddels komt er jaarlijks meer dan 24 miljoen ton aan bouw- en sloopafval vrij. Van die hoeveelheid wordt inmiddels 98 procent nuttig toegepast. Diverse factoren zijn van invloed geweest op die ontwikkeling. Belangrijke stimuli waren de invoering van het stortverbod en een verbrandingsverbod. Zo mocht er bijvoorbeeld in het jaar 2000 nog maximaal acht procent van het vrijkomend afval worden gestort. Een percentage dat in het daaropvolgende decennium zou halveren.
Mede dankzij die ontwikkeling ontspon zich een ware zoektocht, met de best beschikbare techniek als uitgangspunt, naar gesloten materiaalkringlopen. Een tocht met vele hindernissen. Asbest, PAK’s, teer, sulfaat, kwartsstof en zware metalen vormden serieuze bedreigingen. Het zette ook de deur open voor het bewandelen van geitenpaadjes, waaronder de export van afval. Invoering van kwaliteitsnormen, afgestemd op aangescherpte wet- en regelgeving, en niet te vergeten het uit 2003 daterende rapport ‘De verwerking verantwoord’ keerde het tij weer ten goede.
Zoektocht
De zoektocht naar nuttige toepassingsmogelijkheden blijkt in de praktijk vaak een zaak van lange adem. Vasthouden aan het vertrouwde, risicomijdend gedrag dan wel koudwatervrees spelen parten. Maar de aanhouder blijkt uiteindelijk toch aan het langste eind te trekken. Neem bijvoorbeeld de toepassing van betongranulaat als zanden grindvervanger in de betonindustrie.
Zij het van iets andere orde, wil ik in dit licht gezien verwijzen naar een in de editie van juni 2004 gepubliceerd artikel ‘Succesvol onderzoeksproject naar recycling van baggerspecie’. Een pilot-onderzoek, waarbij baggerspecie, vliegas en zuiveringsslib in verschillende verhoudingen zijn gerecycled tot lichtgewicht grind. Onduidelijkheid in wet- en regelgeving, in combinatie met nietconsistent beleid, dwarsboomden de potentiële afzetmogelijkheden voor het restproduct.
Twintig jaar later krijg ik een artikel ‘Van bagger naar beton’ van het Waterschap Hollandse Delta onder ogen. In het kinderliedje ‘Ik ben met Catootje naar de botermarkt gegaan’ verandert de boter steeds in iets anders. Want wie verzint dat je baggerslib kunt gebruiken in plaats van cement en daarmee de relatief hoge CO2-uitstoot van cement kan reduceren. Als je bagger met veel zuurstof verhit, blijven er verschillende her te gebruiken restanten over. Na verhitting kan het zand uit de bagger worden gebruikt voor wegen of dijken. En van de klei kun je uiteindelijk poeder maken dat als bindmiddel in beton de plaats van cement kan innemen.
Terugblikken
De 25 jaargangen van BEwerken vormen als het ware een historisch document dat de ontwikkeling van wet- en regelgeving, in combinatie met hergebruiksmogelijkheden van bouw- en sloopafval, belicht vanuit diverse invalshoeken. Terugblikkend roept dat bij mij de vraag op of en in hoeverre al die artikelen niet mede hebben bijgedragen aan het Rijksbrede programma: ‘Nederland circulair in 2050’.
Ebco Vriend
- Recycling
Sponsored content
242731043.png){kind=logo}
Partner content
Focus 1
Heijmans introduceert Afvalmonitor
7 november 2024 Bouwbedrijf Heijmans heeft onlangs de Afvalmonitor gelanceerd. Met dit afval dashboard – het eerste in de bouwsector – worden afvalstromen, scheidingspercentages en de CO2-uitstoot die daarbij hoort, gerapporteerd en gemonitord. Het zorgt ervoor dat Heijmans kan sturen op strategisch, tactisch en op... lees meer
Focus 1
Circulaire bouwhub essentiële schakel in hergebruik van bouwmaterialen
1 november 2024 In de circulaire bouwhub van GP Groot advies en infrarealisatie draait het om het beschikbaar maken van herbruikbare bouwmaterialen. Denk aan gebruikte kozijnen, deuren en wastafels. Door deze tijdelijk op te slaan, te bewerken en weer klaar te maken voor een nieuwe bestemming is de bouwhub een esse... lees meer