We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Van LAP3 naar CMP

dinsdag 8 april 2025

Dit jaar moet het Circulair Materialenplan (CMP) het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP3) gaan vervangen. Het ontwerp CMP lag tot medio februari 2025 ter inzage. Iedereen kon tot dat moment op het CMP reageren. Wat houdt het CMP precies is? Kan het de torenhoge ambitie waarmaken om Nederland in 2050 circulair te maken? Het Ketenplan Beton wordt in dit artikel nader belicht.

Delen

Het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) bevat doelen en maatregelen om te zorgen dat Nederland in 2050 circulair is. Het CMP dient als een instrument voor deze doelstelling. Het CMP stelt als doel het beschermen van mens en milieu door het verminderen van grondstoffengebruik, het verlengen van de levensduur van producten en de hoogwaardige verwerking van materialen. Drie belangrijke ambities zijn het uitbreiden van de informatievoorziening, het ondersteunen van innovatie, en het versterken van de juridische basis. In het CMP wordt het overheidsbeleid voor afvalstoffenbeheer gegeven. De wettelijke basis daarvoor is, net als voor het huidige LAP3, de Wet milieubeheer. De overheid gebruikt het CMP als basis voor het verlenen van vergunningen en toestemmingen. Ook moet het CMP bedrijven helpen bij het maken van circulaire keuzes. De nieuwe naam geeft invulling aan de ketenbenadering van het plan, dat alle fasen van een materiaalketen benoemt; van ontwerp tot en met verwerking en hergebruik.

Ketenplannen en afvalplannen

Het CMP introduceert zogeheten ketenplannen en afvalplannen, als vervangers van de sectorplannen uit LAP3. De ketenplannen zijn gericht op specifieke materiaalstromen. Er worden momenteel zes ketenplannen geïntroduceerd: voor hout, kunstgras, textiel, papier & karton, beton en zonnepanelen. Mogelijk dat er later meer ketenplannen bijkomen. Ketenplannen bevatten ten opzichte van sectorplannen nieuwe elementen: regelgeving per ketenfase, beschrijvingen van circulaire ketens en aandacht voor de afvalstatus. De afvalplannen geven, net zoals de sectorplannen uit LAP3, de uitwerking van het beleid voor specifieke afvalstoffen. De indeling van de afvalplannen is wel gewijzigd. Zo bevat het een beschrijving van de afvalcategorieën en het mengen van afval. Afvalplannen bevatten, net als de huidige sectorplannen, de minimumstandaard voor verwerking en het beleid over grensoverschrijdend transport. Het CMP introduceert een afvalplan over afgedankte PUR/PIR-isolatieplaten. Isolatieplaten die gevaarlijke stoffen kunnen bevatten, dienen bij bouw- en sloopwerkzaamheden apart te worden ingezameld.

Hoogwaardige recycling

In het CMP wordt het begrip hoogwaardige recycling gedefinieerd. Hieronder wordt verstaan: ‘de vorm van recycling, waarbij het materiaal zoveel mogelijk en met een zo hoog mogelijke kwaliteit over zoveel mogelijk cycli in een materiaal of productketen wordt gehouden’. In het plan ‘Vormen van recycling’ van het CMP wordt aangegeven dat de in deze definitie opgenomen principes niet altijd met elkaar in lijn zijn. Zo kan het verkrijgen van recyclaat van hoge kwaliteit op gespannen voet staan met het verkrijgen van zoveel mogelijk recyclaat. Het gaat dus om de kwaliteit van het materiaal en welk primair materiaal wordt uitgespaard. Het CMP bevat ook een hoofdstuk over circulair materiaalgebruik. Dit hoofdstuk beschrijft, op basis van verschillende uitgangspunten, wat circulair ontwerp en circulair materiaalgebruik inhoudt. Het geeft aan welke afwegingen kunnen worden gemaakt bij het meer circulair toepassen van grondstoffen en materialen in producten. Dit onderdeel van het CMP moet bedrijven en overheden helpen circulair te werken. Het CMP is daarmee voor meer sectoren dan alleen de afvalsector van betekenis.

Ketenplan Beton

De ‘bouw’ is een van de prioritaire productketens in het NPCE. In het Ketenplan Beton wordt aangegeven dat als doel geldt vijftig procent reductie van primair materiaalgebruik in 2030 en volledige circulariteit in 2050. Het streven is de inzet van oud beton als grondstof voor nieuw beton, dat we al kennen uit het in 2018 gesloten Betonakkoord. Het Ketenplan Beton bestaat uit een aantal delen. In het eerste deel wordt het beleid en de doelstellingen voor beton beschreven. Het geeft bedrijven en overheden handvatten voor keuzes die kunnen bijdragen aan het circulair maken van de keten. Het tweede deel bevat de toetsingskaders voor het vergunnen van het verwerken van en het grensoverschrijdend transport van beton als afvalstof.

Betonketen

De betonketen bestaat uit verschillende fasen: ontwerp, productie, gebruik en verwerking. Het ontwerp bepaalt voor een belangrijk deel de mate van herbruikbaarheid of recyclebaarheid na de eerste levensfase. De productiefase bepaalt welke grond-, hulp- en toeslagstoffen worden ingezet. Het Ketenplan schat de Nederlandse behoefte aan beton in 2030 op 33 Mton. Hiervoor is 12,5 miljoen ton zand, 15,3 miljoen ton grond en zo’n 4,8 miljoen ton cement nodig. Het Ketenplan noemt in de gebruiksfase diverse betontoepassingen: voor bouwwerken zoals woning- en utiliteitsbouw, voor infrastructurele werken zoals viaducten en bruggen en voor prefab betonelementen (bouwblokken, rioolbuizen, stoepranden, opsluitbanden en straatstenen). Zowel het gebruik als het onderhoud spelen een rol bij de levensduur van het betonnen object.

Geen herbestemming

De verwerkingsfase beschrijft de route die het beton volgt na de eerste levensfase. Betonelementen die bij sloop geen directe herbestemming kunnen krijgen, worden verwerkt tot puin. Afhankelijk van de wijze van slopen en scheiden, ontstaat gemengd bouw- en sloopafval, gemengd puin of betonpuin. De jaarlijkse hoeveelheid betonpuin die vrijkomt wordt in het CMP geschat op 12 Mton, met een groeiverwachting naar 15 Mton in 2030. Om tot een circulaire economie te komen, moet iedere stap daaraan bijdragen en moet iedere ketenpartij zijn verantwoordelijkheid nemen. Voor het circulair maken van de betonketen betekent dit dat grondstoffengebruik moet worden verminderd, grondstoffen moeten worden vervangen, de levensduur moet worden verlengd en moet worden ingezet op hoogwaardige verwerking, zonder risico’s voor het milieu en de volksgezondheid.

Toetsingskaders betonafval

In het deel van het Ketenplan dat de toetsingskaders bevat, is opgenomen hoe bedrijven betonafval moeten verwerken en wat daarbij de aandachtspunten zijn. Het bevat het toetsingskader voor het bevoegd gezag voor het vergunnen van de verwerking van deze afvalstoffen en het toetsingskader voor het toestaan van grensoverschrijdend transport. Het bevoegde gezag moet bij het nemen van besluiten rekening houden met het CMP en dus met deze toetsingskaders. De toetsingskaders gelden voor de afvalstoffen: (1) afgedankte betonelementen en betonpuin, (2) betonfracties en (3) betonelementen of betonpuin die specifieke ZZS bevatten. Betonafval dat meer dan 50 mg/ kg PAK bevat, valt buiten de reikwijdte van dit toetsingskader. In het Ketenplan wordt benadrukt dat het toetsingskader ook relevant is voor de productie van nieuw beton. Als hierbij secundaire grondstoffen worden gebruikt, die afvalstoffen betreffen, dan is sprake van het mengen van afvalstoffen (vliegas, bodemas, slakken) met niet-afvalstoffen (zand, grind, cement). Het Ketenplan Beton bevat dus ook het toetsingskader voor het vergunnen van dergelijke handelingen.

Mengen en de minimumstandaard

Om invulling te geven aan de hiervoor al beschreven eis van een hoogwaardige verwerking wordt in het toetsingskader aandacht besteed aan het vergunnen van mengen en de minimumstandaard. Mengen is in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) aangewezen als een milieubelastende activiteit. In bepaalde gevallen is hiervoor een vergunning noodzakelijk. Het gaat zowel over het mengen van afvalstoffen onderling als over het mengen van afvalstoffen met niet-afvalstoffen. Ook bij het samenvoegen binnen één afvalcategorie kan sprake zijn van (vergunningplichtig) mengen. Het CMP kent beperkingen voor het mengen van AVI-bodemas met nietafvalstoffen bij de productie van beton. Die beperkingen volgen niet direct uit het Ketenplan Beton, maar uit het Afvalplan assen van AVI’s en het hoofdstuk immobilisaat, vulstof of toeslagmateriaal van het CMP. Dit benadrukt nog eens het integrale karakter van het CMP. Het verwerken van betonafval moet plaatsvinden in overeenstemming met de in paragraaf 10.2 van het Ketenplan Beton opgenomen minimumstandaarden. Dit betekent dat het bevoegd gezag ook voor hoogwaardiger vormen van verwerken vergunning kan verlenen, tenzij de minimumstandaard hiervoor specifieke beperkingen kent. Een vergunning voor laagwaardiger verwerken kan slechts in uitzonderingsgevallen worden verleend. Denk aan calamiteiten of de aanwezigheid van bepaalde ZZS.

Recycling

De minimumstandaard voor afgedankte betonelementen, betonpuin en betonfracties is recycling. Indien in betonelementen of betonpuin specifieke ZZS zitten en die op basis van specifieke wetgeving of toetsingskaders niet nuttig mogen worden toegepast, is storten de minimumstandaard. Hoogwaardiger verwerken dan de minimumstandaard is nadrukkelijk niet toegestaan. Ook niet in combinatie met immobilisatie, tenzij de specifieke wijze van verwerken ervoor zorgt dat deze ZZS worden vernietigd of ten behoeve van vernietiging of verwijdering uit de afvalstof worden afgescheiden. Wordt de torenhoge ambitie om de Nederlandse betonketen in 2050 circulair te hebben gehaald? Wie het weet, mag het zeggen! De aanwezigheid van en het omgaan met ZZS behoudt ook onder het CMP zijn relevantie. Ook moet blijken hoe hoogwaardig oud beton wordt ingezet en voor welke uitdagingen aanbestedingen en vergunningtrajecten zorgen. Dat is nog allerminst in beton gegoten…

Tot slot

De op het ontwerp CMP ingediende zienswijzen kunnen nog tot aanpassingen van het CMP leiden. Het is nu wachten op de vaststelling van het definitieve CMP. Wilt u weten wat het CMP of een specifiek ketenof afvalplan betekent voor uw bedrijf? Op circulairmaterialenplan.nl vindt u meer informatie. Heeft u vragen over de juridische impact van het CMP op uw bedrijfsvoering? Neem gerust contact met me op.

Wilbert van Eijk
Tel. 088-9080827
E-mail: w.eijk@vil.nl / Website: www.vil.nl

  • Legal
Gerelateerde artikelen
Lounge van The Dutch Mountains in Eindhoven
Nieuwe Europese richtlijn energieprestatie van gebouwen EPBD IV

In 2050 moeten alle gebouwen emissievrij zijn. Gebouweigenaren en -gebruikers moeten de komende jaren belangrijke beslissingen nemen om aan de nieuwe normen van de Energy Performance of Buildings Dire...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026

Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA). De oude EVOA uit 2006 is op 20 mei 2024 vervangen. In deze bijdrage sta ik...

Bouwstoffen
Niet-genormeerde stoffen in erkende kwaliteitsverklaring

De Omgevingswet heeft voor bouwstoffen, net als voor grond en baggerspecie, de milieuverklaring bodemkwaliteit geïntroduceerd. De milieuverklaring bodemkwaliteit (MVB) voor bouwstoffen wordt door de p...

Foto_Juridische_Bijdrage
Toezicht en handhaving onder de Omgevingswet: enkele wijzigingen

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 doen zich ook veranderingen voor in het toezicht op en de handhaving van regels omtrent de fysieke leefomgeving. In dit artikel staat de a...

Wilbert van Eijk gezicht_web
Einde-afval: de producent bewijst, en dan?

In een circulaire economie worden afvalstoffen opnieuw gebruikt. Een belangrijk juridisch thema betreft de vraag wanneer een afvalstof het afvalstoffenkarakter heeft verloren. In dit artikel staat de ...

BRBS Recycling
Snellere vergunningverlening onder de Omgevingswet?

Een veelgehoorde verzuchting is dat het veel te lang duurt voordat de overheid een vergunning verleent. De Omgevingswet moet vergunningverlening sneller, efficiënter en beter maken. In dit artikel sta...

BRBS Recycling
Warmdraaien voor de Omgevingswet

Op 1 januari 2024 is het dan toch zover: de Omgevingswet treedt in werking. Dat betekent dat het nu toch écht tijd wordt om u op de hoogte te stellen van de nieuwe wet- en regelgeving die gaat gelden ...

BRBS Recycling
De evenredigheid van een (handhavings)besluit

“Pure willekeur!”, brieste een omwonende die na een lange procedure de vergunning van een nabijgelegen puinbreker in stand zag blijven. “De rechter heeft mijn belang gelukkig goed meegewogen!”, glimla...

Foto Jeanette_web
ZZS in afvalstoffen

Het onderwerp Zeer Zorgwekkende Stoffen (hierna: ZZS) in afvalstoffen blijft actueel. Nogmaals, ZZS zijn chemische stoffen die in producten zijn verwerkt, en als zorgwekkend voor mens en milieu moeten...

BRBS Recycling
De opslagduur van afvalstoffen onder de Omgevingswet

De inwerkingtreding van de Omgevingswet houdt de gemoederen al geruime tijd bezig. Meerdere malen is de inwerkingtreding uitgesteld; de gebruikers waren er nog niet klaar voor en ICT-systemen nog niet...

BRBS Recycling
Mobiel breken van bouw- en sloopafval onder de Omgevingswet

Zoals het er nu naar uitziet treedt de Omgevingswet op 1 januari 2023 in werking. Een goed moment om alvast eens stil te staan bij de wettelijke regels die gaan gelden voor het mobiel breken van bouw-...

BEwerken ONLINE
‘Niets is afval, tenzij...

Ruim een jaar geleden is in een kamerbrief aangekondigd dat het Landelijk afvalbeheerplan (LAP3) zal worden opgevolgd door een Circulair materialenplan (CMP1).

BEwerken ONLINE
Breken van puin onder de Omgevingswet

De Omgevingswet die -zoals het er nu naar uitziet- op 1 januari 2023 in werking treedt, vervangt 26 wetten waaronder de huidige Wet algemene bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) en de Wet milieubeheer (Wm...

BRBS Recycling
Update Pilot brandverzekering

Een brand kan de passie wat ondernemers voor hun bedrijf voelen in één klap verwoesten. Het is één van de grootste nachtmerries voor ondernemers. 's Nachts wakker liggen van een eventuele brand of wak...

BEwerken ONLINE
CO2 reductie kan leiden tot financieel voordeel

Klimaattop, Circulaire Economie en CO2 reductieplannen, alles om onderwerpen als het klimaat en verduurzaming hoger op de agenda te krijgen en de leefomstandigheden op korte, maar vooral lange termijn...

BRBS Recycling
Flexibiliteit in de Omgevingswet: afwijken van milieuregels

Waarschijnlijk treeft op 1 juli 2022 de Omgevingswet dan toch echt in werking. Ook voor de afval- en recyclingbranche is de invoering van de Omgevingswet een niet te missen wijziging van het omgevings...

BRBS Recycling
Streven naar een pro actieve veilige omgeving

Eerder wijdden we in BEwerken al een artikel aan de theorie achter het SCL-certificaat, voorheen de veiligheidsladder. Maar wat brengt het SCL-certificaat voor bijvoorbeeld een puinbreker als KWS Juli...

BRBS Recycling
Omgevingswet biedt nieuwe mogelijkheden

BRBS Recycling interviewde Jan van den Broek, Senior Legal Counsel bij VNO-NCW en MKB-Nederland en adviseur omgevingsrecht over de Omgevingswet die op 1 juli 2022 van kracht moet worden. De wet is kla...

BRBS Recycling
Hoe hoog leg jij de lat?

Per 1 januari 2022 zijn bedrijven die de Governance code “veiligheid in de bouw” hebben ondertekend of werkzaamheden uitvoeren voor deze bedrijven, verplicht om gecertificeerd te zijn voor de veilighe...

BEwerken ONLINE
De weg naar een stevig Akkoord voor grondstoffen

Het Klimaatakkoord is aan revisie toe. Zeker na het verschijnen van het IPCC rapport, dat bevestigt wat we eigenlijk al wisten: het gaat totaal de verkeerde kant op met het klimaat. Om rampen te voork...

afbeelding
Branchevereniging Kringloop Nederland: ‘Circulair Materialenplan weinig ambitieus’ Begin januari bracht het ministerie van IenW het ontwerp-Circulair Materialenplan (CMP) uit. In een ...

Biobased.02
Brabantse gemeenten maken werk van biobased bouwen en telen Negentien gemeenten hebben onlangs het convenant ‘Biobased bouwen en telen in de Metropoolregio Eind...

Sandwichpanelen
Nieuwe logistieke oplossing bevordert recycling van sandwichpanelen Jaarlijks wordt er in Nederland meer dan tien miljoen vierkante meter aan sandwichpanelen gebruikt v...

Duurzame hybride brug Zwolle ipv Delft
Overheden ondertekenen intentieverklaring Duurzame Bruggen en Viaducten Publieke opdrachtgevers hebben de taak om bruggen en viaducten zo duurzaam mogelijk te renoveren en ...

Recypedia CMP
Circulair Materialenplan In 2050 wil Nederland circulair zijn. Dit is belangrijk voor een schonere en gezondere wereld, waari...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Urban Mining -EIB rapport

Materiaalstromen in de bouw en infra

In vervolg op het in januari 2020 verschenen rapport “Materiaalstromen, milieu-impact en energieverbruik in de woning- en utiliteitsbouw” is in 2022 aanvullend de GWW in kaart gebracht. De studie is uitgevoerd door EIB, Metabolic en SGS Search. Resultaat is een kwantitatieve schets van de materiaals... lees meer

Biobased.02

Brabantse gemeenten maken werk van biobased bouwen en telen

Negentien gemeenten hebben onlangs het convenant ‘Biobased bouwen en telen in de Metropoolregio Eindhoven’ ondertekend. Hiermee maken ze afspraken om het gebruik van zogeheten biobased bouwmaterialen en de teelt van de gewassen hiervoor verder te stimuleren. Zo werken de gemeenten samen aan een toek... lees meer