Renewi is een van de weinige bedrijven in Nederland die op grote schaal zand uit betonpuin recyclet. Somi Lotfi, Business Development Manager Minerals bij Renewi: “Nederland staat op een keerpunt. Aan de ene kant worden nu veel oude gebouwen en infrastructuur van vlak na de Tweede Wereldoorlog gesloopt. Hier moet natuurlijk iets nieuws voor in de plaats komen. En aan de andere kant neemt de beschikbaarheid van natuurlijke grondstoffen voor beton af. Vandaar dat we nu bezig zijn om beton vollédig circulair te maken.” Om beton te kunnen maken heb je verschillende, natuurlijke grondstoffen nodig. Deze vier grondstoffen zijn: water, cement, zand en grind. “In Nederland wordt zand en grind veelal gewonnen uit de rivieren, maar na 2030 stopt de vergunning hiervoor”, verklaart Lotfi. “Hierdoor neemt de beschikbaarheid van zand af met 24 procent en grind zelfs met 44 procent.”

Recyclen?

De sloop van gebouwen zorgt voor een overschot van vijftien miljoen ton betonpuin. Lotfi: “We hebben dus een tekort én een overschot. De logische gedachte is: recyclen! Maar dit is nog niet zo eenvoudig, veel betonpuin is verontreinigd met allerlei andere materialen van de sloop.” Betonrecycling kun je opdelen in vijf niveaus. Hierbij is niveau 1 het minst duurzaam (downcycling) en niveau 5 de meest geavanceerde, volledig circulaire vorm van betonrecycling:

• Niveau 1: alleen geschikt voor fundering wegen
• Niveau 2: gerecycled grind, geschikt voor beton
• Niveau 3: gerecycled grind én zand, geschikt voor beton
• Niveau 4: gerecycled grind, zand én vulstof, geschikt voor beton
• Niveau 5: gerecycled grind, zand én reactieve vulstof, geschikt voor beton

“In Nederland bevinden we ons voor 95 procent op niveau 2”, vertelt Lotfi. “Renewi is een van de weinige bedrijven die op niveau 3 werkt. Op niveau 3 wordt, naast grind, ook zand teruggewonnen en gerecycled voor de betonindustrie.”

Geavanceerd

Zand is een cruciale grondstof voor beton, maar het terugwinnen uit betonpuin is uitdagend vanwege de sterke vervuiling met fijne deeltjes cementsteen, aldus Lotfi. “Door deze verontreiniging voldoet het zand niet direct aan de eisen van de betonindustrie. In Amsterdam Westpoort hebben we een geavanceerde methode ontwikkeld om zand te wassen. Hierna is het wél geschikt om – na recycling – hoogwaardig ingezet te worden.” Daarnaast werkt Renewi aan innovaties, productcertificering en aanpassingen van de productielijn om niveau 4 en 5 te ken. Reactieve vulstof is nodig om beton volledig circulair te maken. Het cement in beton zorgt voor de meeste CO₂-uitstoot. “Door dit te vervangen door reactieve vulstof, verlagen we de CO₂-uitstoot van beton drastisch. En tegelijkertijd versterken we de circulariteit! In Nederland bestaan er slechts enkele innovatieve technieken op niveau 4 om vulstoffen te maken. Deze technieken worden nog maar weinig gebruikt en zijn daardoor nog niet volledig inzetbaar.”

Recyclingsucces

De innovaties van Renewi vallen op. Zo koos Rijkswaterstaat onlangs voor een samenwerking. In plaats van een viaduct slopen en het betonpuin te storten of te downcyclen, werd beton écht circulair gemaakt. “Het vrijgekomen betonpuin werd binnen één project hergebruikt in nieuw beton. Hier werd uit het betonpuin zowel gerecycled grind én schoon zand teruggewonnen. Een technische uitdaging die betonrecycling naar een hoger niveau tilt.” Dat Rijkswaterstaat dit aandurft, bewijst volgens Lotfi dat het mogelijk is om circulair beton te maken dat voldoet aan alle eisen. “De impact? Een sector die niet meer om duurzame oplossingen heen kan. Bovendien hebben we ook nog een andere circulaire doorbraak gerealiseerd. Samen met de betonfabriek Voorbij Prefab hebben we bewezen dat gerecycled betonzand haalbaar, betaalbaar én direct toepasbaar is in prefab woningcasco’s.”

Samenwerken is de sleutel

“Ook al maken we beton volledig circulair; er zijn nóg meer spelers in het spel”, erkent Lotfi. “Beton moet aan hoge kwaliteitseisen voldoen. Daarom is de regelgeving zeer strikt en wordt de hoeveelheid toe te passen recyclemateriaal sterk gelimiteerd. Dit is logisch, alleen laat de regelgeving nu weinig ruimte voor innovatieve oplossingen. Bovendien staan nog maar weinig opdrachtgevers open voor circulaire sloop van hun projecten en hergebruik van gerecycled beton in hun nieuwe bouwprojecten.” Volgens Lotfi moeten opdrachtgevers eisen dat aannemers circulair werken, circulair slopen en circulair beton maken. “Dit creëert kansen om door te groeien naar hogere niveaus van betonrecycling. Om circulair beton volledig in te kunnen zetten, is het belangrijk dat alle partijen gaan samenwerken, dat de sector de regelgeving en normen voor beton verruimt en dat de betonindustrie de innovatieve oplossingen adopteert.”

Voor meer info: Somi Lotfi, Business Development Manager Minerals, via somi.lotfi@renewi.com.

• Circulaire Economie
• Focus