Circulaire sloop wil in dit geval zeggen: bouwelementen die nog in goede staat verkeren, worden verkocht aan derden voor hergebruik en de overige bouwmaterialen, zoals het beton, wordt hoogwaardig gerecycled door TRM in Hengelo. De bijzonder lichte gebouwconstructie en de broze, dunne gevelelementen zijn uitdagende factoren bij dit project voor Reko Raalte. De huizen in kwestie staan, zijn vernoemd naar het Engelse montage- en prefab bouwsysteem Airey, dat na de oorlog werd toegepast in Groot-Brittannië en Nederland. De draagconstructie bestaat uit een skelet van prefab stalen liggers en dwarsbalken die ondersteund worden door betonmuren. Hier omheen is in de Enschedese situatie een schil gezet met een opbouw van lichtbetonmetselstenen, Heraklith houtwolcementplaten als spouwmuurisolatie, dunne beton cassetteplaten, met als gevelafwerking een na-isolatie van polystyreen en wit stucwerk. De woningen in Enschede zijn in 1949 gebouwd en volgens woningcorporatie Domijn ‘volledig op’.

Duurzaamheid

De woningen zijn ook eigendom Domijn, dat zich – wat duurzaamheid betreft – heldere doelen heeft gesteld: vóór 2050 moeten alle woningen CO₂-neutraal, circulair en klimaatadaptief zijn gebouwd of verbouwd. Vanuit dit vertrekpunt worden ook de woningen in Varvik-Diekman circulair gesloopt en stelt Domijn specifieke eisen aan zowel het hergebruik van elementen als hoogwaardige recycling van vrijkomende grondstofstromen. RW Advies ondersteunde de woningcorporatie onder meer bij het voorbereiden van de aanbesteding voor de aannemers, waaronder het opstellen van een zogeheten elementen- en stoffeninventarisatie. Daarin staan gedetailleerd alle elementen en grondstoffen beschreven die in de woningen zijn toegepast. “Zo’n inventarisatie is noodzakelijk om de ondergrens voor direct hergebruik en hoogwaardige recycling vast te stellen”, Peter Rooselaar van RW Advies.

Kwaliteit

Op basis van gelijkwaardige uitgangspunten is vervolgens de uitvraag aan de sloopaannemer gedaan. Uit vooronderzoek bleek dat zestig procent van de vrijkomende elementen en grondstoffen geschikt zijn voor hoogwaardige recycling. Naast de prijs was kwaliteit een belangrijke factor in de uiteindelijke gunning. Door het behalen van een hogere prestatie op het onderdeel hoogwaardige recycling en producthergebruik verdient de aannemer een ‘fictieve korting’. Reko-Raalte voldeed aan die kwaliteitseisen. Het bedrijf hecht veel waarde aan duurzaam ondernemen en heeft zelfs de hoogste trede bereikt op de CO₂-prestatieladder. Circulariteitsmanager Jorn Rumathé heeft de stoffeninventarisatie scherp geanalyseerd, benadrukt projectleider Rob Reinders. “We wilden niet alleen weten hoeveel materiaal er vrijkomt, maar ook hoe we dat kunnen omzetten in zoveel mogelijk hergebruik of hoogwaardig recycling.”

Lastiger

In de uitvoeringsfase wordt met behulp van een rupskraan, een mobiele kraan, een vergruizer voor de grove stukken en een sorteerklem voor de precisie-sloop het werk geklaard. Reinders: “Het lukt ons om zoveel mogelijk materialen er heelhuids uit te halen, zoals de PIR-platen, de houten vloerdelen en dakbeschot-elementen, de kunststof kozijnen en de betonnen muren.” De broze, dunne stalen constructiedelen, de betonnen cassetteplaatjes en verlijmde polystyreen isolatieplaten maken het de slopers echter een stuk lastiger. “Dit vereist zeer secuur werken. Van die stalen liggers en dwarsbalken kan bijvoorbeeld niets meer worden hergebruikt; het staal wordt versmolten als hernieuwbare grondstof voor producten. Alle werkzaamheden zijn veilig en precies uitgevoerd.”

‘Zwaar’ en ‘licht’ beton

Reko-Raalte verwacht dat de zestig procentnorm voor hoogwaardige recycling ruim wordt gehaald. Dit is mede te danken aan de inzet van Twee “R” Recycling. Dit bedrijf maakt van de 14.000 ton betonpuin granulaten voor de betonwarenindustrie en constructiebeton. Volgens commercieel manager Mark Hofman moet hierbij een scheiding worden gemaakt tussen het ‘zware’ beton en het ‘lichte’ beton. “Uit de beton cassetteplaten en de staanders kunnen we granulaten maken voor bijvoorbeeld betonmortels en uit de scheidingsmuren komt beton waarin een bepaald toeslagmateriaal zit dan we niet kunnen bestemmen voor constructiebeton. Van dit ‘lichte’ beton’ wordt bijvoorbeeld stampbeton en stelspecie gemaakt (de 0-4 mm fractie). Een ander deel van het betonpuin wordt gebroken in fracties van 4-8 mm en 8-16 mm voor betonwaren in de bouw en infrastructuur-elementen.”

Drie fasen

De woningen worden tot en met 2026 in drie fasen gesloopt. Dit geeft woningcorporatie Domijn de gelegenheid om bewoners gefaseerd te laten verhuizen. In plaats van de 190 gesloopte woningen komen er 169 nieuwe woningen terug, waarvan 153 ééngezinswoningen en studio’s voor jongeren tot 23 jaar. De nieuwbouw wordt energiezuinig en gasloos gerealiseerd.

Foto: RW Advies

• Circulaire Economie
• Focus
• Leden belicht