We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Circulair is echt een uitdaging

donderdag 11 januari 2024

Marijn Bijleveld is senior onderzoeker en themaleider Grondstofketens bij onderzoeksbureau CE Delft. In die hoedanigheid werkt ze onder meer aan verduurzamingsvraagstukken rond grondstoffen en producten. Levenscyclusanalyse (LCA) is daarbij de rode draad. Tijdens het Recyclingsymposium in Gorinchem gaf Bijleveld een reflectie op de R-ladder. “Het is allemaal begonnen met de Ladder van Lansink.”

Delen

Circulariteit, het sluiten van grondstofketens, ziet Bijleveld als een belangrijk middel om tot een duurzame samenleving te komen. “Ik leg graag de link tussen circulariteit en daadwerkelijke (meetbare) duurzaamheid. Als themaleider houd ik me vooral bezig met strategische projecten. Ik denk mee over welke gegevens nodig zijn, voor monitoring, om zowel de mate van circulariteit te bepalen, als inzicht te geven in de milieu-impact van een product.” De R-ladder is gebaseerd op de bekende Ladder van Lansink. Bijleveld: “Dit schema uit 1979 laat een afvalhiërarchie zien, met storten onderaan en hergebruik bovenaan. Hier zijn op een gegeven moment de R-strategieën aan toegevoegd. Hergebruik blijft wel zo’n beetje bovenaan staan, maar onderaan zijn er ‘Recover’ en ‘Recycling’ bijgekomen. Het storten is er dus uit. De R-ladder is dus geen afvalhiërarchie, maar meer een overzicht van wat moet je doen om minder milieu-impact te hebben. De schema’s stellen: hoe hoger op de ladder, hoe meer milieuwinst. In ons milieukundig onderzoek naar verwerkroutes en wegwerp versus hergebruik zien we dit inderdaad terug.”

Geen hiërarchie

Bijleveld observeert: “in het huidige schema van PBL zie je een koppeling met circulariteit. Er is nog een hiërarchie te zien. De R-en zijn echter allemaal relevant, zo zegt ook de overheid. In de volgende variant, het 7R-model, is geen hiërarchie meer te zien. Dit is wel een belangrijke observatie.” En dan is er nog een figuur waarbij er tien R- en zijn, die zijn gekoppeld aan de stappen in de keten.

1. Refuse (weigeren/voorkomen onnodig gebruik),
2. Reduce (gebruik minder grondstoffen),
3. Redesign (herontwerp met oog op circulariteit),
4. Re-use (product hergebruik),
5. Repair (onderhoud & reparatie),
6. Renovatie (product opknappen),
7. Remanufacture (nieuw product van tweedehands),
8. Re- purpose (product hergebruik met ander doel),
9. Recycle (verwerking en hergebruik materiaal),
10. Recover (energie uit verbranding of vergisting).

“Dit model geeft aan, duidelijker dan de andere, dat je in de diverse ketenfasen acties kan ondernemen”, benadrukt Bijleveld. “Het is én-én-én. Nu zitten we met de erfenis van vroeger en moeten we zo hoogwaardig mogelijk verwerken wat er nu vrijkomen. In de huidige situatie ontwerp je circulair en gaat sloop en hergebruik straks heel anders.” Bijleveld noemt het een ‘hoopvol schema’. “Het laat zien dat het anders kan. Dat er Als ondernemer kun je zien waar je echt een bijdrage kunt leveren en dit is iets wat ik ook aan de BRBS-leden wil meegeven. Veel bedrijven werken nu op het gebied van recycling, maar ik wil ze prikkelen om ook eens te kijken naar renovatie en reparatie. Je kunt demonteren in plaats van slopen en de materialen hergebruiken. Je moet dan als ondernemer wel weten wat je ‘nodig’ hebt. De ontwikkelingen en inzichten staan niet stil en de R-schema’s geven richting.” De reden dat Bijleveld en haar collega’s onderzoeken hoe nog beter kan worden omgegaan met grondstoffen en bouwmaterialen, ligt in het feit dat de wereldbevolking sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw met de factor 2 is gestegen, maar dat we veel meer zijn gaan produceren en consumeren. En dat is gewoon niet houdbaar! Vandaar die strategieën voor bijvoorbeeld levensduurverlenging en het verminderen van productgebruik, om uiteindelijk te komen tot een duurzamere omgang met onze grondstoffen.” Maar ook in recycling is verbetering mogelijk, aldus Bijleveld. “In de bouw wordt nog steeds veel steenachtig materiaal gerecycled en verwerkt tot wegfundering. Dit heeft een functie, maar hiermee ben je niet circulair, want je creëert geen constructief materiaal. De uitdaging is om met duurzame energie zó te recyclen dat je grondstoffen met een hoge milieu-impact vermijdt.”

Demontabel en meer biobased

De fase eind-levensduur ziet er nu heel anders uit dan in de toekomst, benadrukt Bijleveld. “Je kunt je nu al voorbereiden op hoe gaat het er uit zien als de circulaire economie doorgang vindt. Ik ben ook van mening dat slopers en recyclers sterker hun stem kunnen laten horen en eisen kunnen stellen aan ontwerpers en opdrachtgevers. ‘Wij willen dit graag demontabel kunnen doen, dus het moet op een andere manier worden gebouwd’. Anders blijven we hangen in de oude manier van recyclen, in plaats van hergebruiken.” Bijleveld vraagt zich dan ook hardop af of de BRBS openstaat voor een naamsverandering. “Dus niet langer ‘Branchevereniging Recyclng Breken en Sorteren’, maar ‘Branchevereniging Demonteren Opwerken en Hergebruiken’. Met de BDOH zet je je ook in voor R-strategieën gericht op productbehoud. Dat is echt een uitdaging!”

  • Circulaire Economie
Gerelateerde artikelen
Green_Collective_WEB
Gezamenlijke inzameling bedrijfsafval bespaart 853.823 kilometers

Op 11 september 2023 vierden recyclers Renewi en PreZero de vijfjarige samenwerking in Green Collective. Vijf jaar geleden gestart als een white label initiatief in Gouda en inmiddels is het white lab...

Doolhof van vergunningen
De CEO - Circulaire Economie Oproep

BRBS Recycling steunt de oproep van Natuur & Milieu en VNO-NCW aan de Tweede Kamer om te kiezen voor een Circulaire Economie in Nederland.

Circulaire economie NPCE
Maatregel tot verplicht retour nemen van recyclaat binnen een circulaire UPV

Sorteerders en recyclers van afvalstoffen vallend onder een UPV zien mogelijkheden tot het volledig sluiten van de keten en het voorkomen van verlies van waardevolle grondstoffen. Zij roepen dan ook o...

Foto Recyclingsymposium Seijbel
Circulaire Transitie: Inzichten uit het 11e Recyclingsymposium

Wist u dat de bouw en sloop verantwoordelijk zijn voor de helft van het afval in Nederland, waarvan het grootste deel terugkeert als hernieuwbare grondstof? Met deze vraag opende dagvoorzitter Harry D...

Gescheiden ingezameld kalkzandsteenpuin
Gerecycled kalkzandsteengranulaat officieel erkend als grondstof

Gerecycled kalkzandsteengranulaat is door de FUMO, de omgevingsdienst van Friesland, officieel erkend als grondstof. Eerder werd het granulaat, gemaakt van kalkzandsteenpuin, nog gezien als afval. Dit...

Foto einde afval
Prioritering van materiaalstromen voor Europese einde-afvalcriteria

De Europese Green Deal1 heeft als doel de EU te transformeren tot een moderne, grondstoffenefficiënte en competitieve economie, vooral door economische groei te ontkoppelen van het gebruik van hulpbro...

Foto Marieke van der Werf
Circulaire economie is geen middel, maar een doel!

“De ambitie is helder: Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn”, schrijft staatssecretaris Vivianne Heijnen in haar voorwoord bij het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) dat begin dit...

BEwerken ONLINE
Verandering van spelregels nodig

In een recent interview met Trudy Rood, senior beleidsonderzoeker en lid van het transitieteam Circulaire Economie Bouw en Aldert Hanemaaijer, Projectleider ICER beiden werkzaam bij het Planbureau voo...

BRBS Recycling
Proeftuin menggranulaat met minder betongranulaat (<50%)

Van de in april gepresenteerde proeftuinen is die van menggranulaat met minder betongranulaat er eentje. In de proeftuin wil BouwCirculair in de praktijk aantonen of het kwalitatief en technisch mogel...

BEwerken ONLINE
Circulair bouwen met het Moederbestek

Dat we met circulariteit aan de slag moeten in de bouw, dat is wel duidelijk. Ambities vanuit de EU, de Nederlandse regering en het Betonakkoord kunnen echter alleen waargemaakt worden als we ook aan ...

BEwerken ONLINE
In de toekomst wonen wij in een abonnement

De recyclingsector zet zich dagelijks in voor een zo hoogwaardig mogelijke recycling, echter vinden nog te veel materialen en grondstoffen een minder hoogwaardige bestemming of worden alsnog vernietig...

BRBS Recycling
Weeting circulair bouwen: maken internationale standaarden het verschil?

De druk om versneld van een lineaire naar een circulaire economie te komen wordt steeds verder opgevoerd: met het verscherpen van de MPG in 2025 wordt het belangrijker dan ooit om hergebruikte materia...

BEwerken ONLINE
Biobased bouwen: de noodzaak, de kansen en fantastische voorbeelden

Biobased bouwen is een duurzaam, circulair en hernieuwbaar alternatief voor traditionele bouw in beton, staal, baksteen en kalkzandsteen. Gedreven door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals grondstof...

betongranulaat_web
Het Circulair Materialenplan

LAP3 is een plan dat op landelijk niveau wordt opgesteld en waarmee vergunningverleners bij omgevingsdiensten rekening dienen te houden. Het LAP is daarmee bepalend voor de vraag welke activiteiten me...

Vincent Gruis_web
Bouwen, verbouwen en demonteren met een zo laag mogelijke milieubelasting

Eind 2018 is een Transitieteam Circulaire Bouw Economie (CBE) gestart dat bestaat uit vertegenwoordigers van overheden en de bouw en GWW-sector. BEwerken interviewde Vincent Gruis, voorzitter van Tran...

BRBS Recycling
Hoe mooi kan het zijn, permanente CO2 opslag in betongranulaat

Het is al mooi als je van afval – betonpuin – een hoogwaardige grondstof maakt voor nieuw beton – betongranulaat. Waardoor beton circulair wordt. Nog mooier is het als je tijdens de productie van beto...

BEwerken ONLINE
Op weg naar meer hergebruik met circulaire regelgeving

Platform CB’23 actieteam Toekomstig hergebruik doet aanbevelingen Afgelopen jaar heeft een nieuw actieteam Toekomstig hergebruik zich gebogen over kansen en belemmeringen in technische wet- en regelge...

BRBS Recycling
Provinciale CE plannen

Het streven naar een Circulaire Economie bevat een toezegging en uitvoering op ieder niveau. Zo hebben provincies dan ook de verantwoordelijkheid om binnen de eigen provincie een Circulaire Economie a...

BRBS Recycling
Het Basiskamp voor een Circulaire Bouweconomie en Platform CB’23

Platform CB’23 ontwikkelt diverse leidraden voor circulair bouwen. Hoe passen deze binnen het “Basiskamp” voor de transitie naar een circulaire bouweconomie in 2023 dat door het Transitieteam voor Cir...

BEwerken ONLINE
Recyclinggranulaat: een betrouwbare grondstof

Beton wordt in Nederland al decennialang gerecycled. Aanvankelijk was het recyclen een oplossing voor het betonafval, maar tegenwoordig een ‘must’ in het kader van de transitie naar een circulaire eco...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen ga...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbren...

Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie ‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en...

Prezero.02
Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie “Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en nie...

Circulair_Slopen
Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie “Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een s...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Renewi_web

Renewi opent nieuwe sorteerinstallatie voor harde kunststoffen in Eindhoven

Waste-to-productbedrijf Renewi opende eerder dit jaar een nieuwe sorteerinstallatie voor harde kunststoffen in Eindhoven. Hier wordt jaarlijks zo’n 24 duizend ton harde plastics gesorteerd, vermalen en gewassen. Dankzij de geavanceerde technologieën kan een zuiverheid van minimaal 95 procent voor PP... lees meer

Recyclingsymposium.02

Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie

‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en dient tijdens het recyclingsymposium als subtitel en is tevens de leidraad voor dagvoorzitter Harry Dijkema. lees meer