We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Circulaire economie is geen middel, maar een doel!

donderdag 6 juli 2023

“De ambitie is helder: Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn”, schrijft staatssecretaris Vivianne Heijnen in haar voorwoord bij het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) dat begin dit jaar verscheen. Het programma vormt de routekaart naar een volledig circulaire economie. Er is inmiddels veel over gezegd en geschreven. De reacties zijn ruwweg samen te vatten als: goede ambities, weinig concrete uitwerking en onvoldoende budget. En dat is jammer voor zo’n belangwekkend onderwerp.

Delen

Het is duidelijk dat het kabinet worstelt met de grondstoffentransitie. Men ziet deze als middel om iets anders te bereiken en niet als doel op zich. Ik bleef hangen bij een zin in de samenvatting: Het gaat erom “om via het grondstoffengebruik bij te dragen aan de klimaatopgave, de biodiversiteitsopgave, het creëren van een schoon milieu en een veilige en schone leefomgeving en het bijdragen aan de leveringszekerheid van grondstoffen.” Op zich niks mis mee, maar het maakt duidelijk dat het belang van circulaire economie vooral wordt gemotiveerd vanuit de bijdrage aan andere doelen.

In de jaren dat ik, samen met onder andere de lezers van dit blad, werk aan het versnellen van circulariteit, hanteren we een heel andere insteek. We werken toe naar een economie waarin we niet ‘schrapen uit schaarste’, maar kunnen ‘oogsten uit overvloed’. Een 100% circulaire economie is zelfvoorzienend omdat grondstoffen hun waarde behouden en doordat we uit reststromen nieuwe grondstoffen produceren. Zo’n economie leeft niet op de pof van volgende generaties, maar is in zichzelf houdbaar.

Dat is toch echt een ander beeld dan de stip op de horizon in het NPCE. Minder milieuschade, CO2-reductie of het redden van onze supply chain zijn belangrijke zaken, maar deze motivatie voor de circulaire economie reduceert het begrip tot een instrument. Stel je voor dat het klimaatbeleid op deze manier wordt gepositioneerd: dat de energietransitie belangrijk is omdat het bijdraagt aan o.a. biodiversiteit, een schoon milieu en meer beschikbare grondstoffen. Dan zou er toch echt minder aandacht, minder geld, minder beleid en minder menskracht naar toe gaan.

Persoonlijk ben ik geneigd om de circulaire economie de moeder van alle transities te noemen. Maar het is natuurlijk geen wedstrijd tussen maatschappelijke opgaven. Al is dat eigenlijk wel de boodschap is van het NPCE: we doen dit om iets anders te bereiken. Het risico is dat andere ministeries circulaire economie inderdaad als instrument gaan zien. EZK publiceerde onlangs een grondstoffenstrategie waarin ‘circulaire economie’ slechts één van de manieren is om leveringszekerheid veilig te stellen. Het bouwbeleid noemt het belang van grondstoffenbehoud, maar komt niet met een incentive om circulair te ontwerpen of te slopen. Bij Financiën is men druk met CO2-heffingen, elektrische subsidies en klimaatfondsen, maar is beprijzing van primaire materialen ten opzichte van recyclaat nog ver weg. Een ander risico van de instrumentele positionering is dat de staatssecretaris van IenW bij collega-ministeries de hand moet ophouden voor haar beleid, in plaats dat de coalitie geld vrijmaakt voor circulair als doel op zich. In plaats van groter, wordt de circulaire economie op deze manier kleiner gemaakt. En dat gaat ten koste van concreetheid, daadkracht en voortvarende samenwerking.

Ik hoop dat we de grootsheid weer in het onderwerp kunnen brengen. Dat we met producenten, inzamelaars, verwerkers, ontwerpers, industrie, wetenschap NGO’s en burgers blijven werken aan de nieuwe economie, die zowél klimaatneutraal als circulair is. Gewoon, omdat elke andere economie geen toekomst heeft.

  • Circulaire Economie
  • Recycling
  • Beleid
  • Dossiers
Gerelateerde artikelen
BEwerken ONLINE
Verandering van spelregels nodig

In een recent interview met Trudy Rood, senior beleidsonderzoeker en lid van het transitieteam Circulaire Economie Bouw en Aldert Hanemaaijer, Projectleider ICER beiden werkzaam bij het Planbureau voo...

BRBS Recycling
Provinciale CE plannen

Het streven naar een Circulaire Economie bevat een toezegging en uitvoering op ieder niveau. Zo hebben provincies dan ook de verantwoordelijkheid om binnen de eigen provincie een Circulaire Economie a...

BRBS Recycling
Hoe mooi kan het zijn, permanente CO2 opslag in betongranulaat

Het is al mooi als je van afval – betonpuin – een hoogwaardige grondstof maakt voor nieuw beton – betongranulaat. Waardoor beton circulair wordt. Nog mooier is het als je tijdens de productie van beto...

BRBS Recycling
Feitenonderzoek immobilisatie

Een immobilisaat is volgens het Landelijk afvalbeheerplan (LAP3) een “technologische ingreep waarbij de fysische en/of chemische eigenschappen van een afvalstof worden gewijzigd, zodanig dat de kans o...

BEwerken ONLINE
Recyclinggranulaat: een betrouwbare grondstof

Beton wordt in Nederland al decennialang gerecycled. Aanvankelijk was het recyclen een oplossing voor het betonafval, maar tegenwoordig een ‘must’ in het kader van de transitie naar een circulaire eco...

BEwerken ONLINE
CO2-heffingen en de gevolgen voor de sector

De afval- en recyclingbranche kijkt met een optimistische en ietwat kritische blik naar de CO2-heffing van grondstoffen.

BEwerken ONLINE
Financiële zekerheidstelling remt ontwikkeling recyclingbranche?

De doelstelling van het klimaatakkoord is duidelijk: in 2050 moet 95% minder CO2 worden uitgestoten om te voorkomen dat de aarde meer dan 2 graden opwarmt. Gelukkig weten we ook hoe we dit doel moeten...

BEwerken ONLINE
“Met alleen hergebruik van grondstoffen, redden we het niet in de bouw”

De komende jaren zijn in Nederland honderdduizenden nieuwe woningen nodig. We mogen deze ambitieuze plannen niet laten stuklopen op een groot onderschat én onbekend probleem: de beschikbaarheid van el...

BRBS Recycling
Wat zijn de gevolgen van de aanwezigheid van PFAS op de circulaire economie?

Het effect van onze welvaart laat al meer dan 50 jaar sporen na in het milieu. Het is ondenkbaar geworden om te kunnen leven zonder organische kunststoffen. Bij de ontwikkeling van deze kunststoffen l...

10_CO2 _2050 website
Van Veldhoven: deel afspraken uit Green Deal moeten wereldwijd gaan gelden

De afspraken over het verplichte hergebruik van materialen, die zijn gemaakt in de Europese Green Deal, zouden wereldwijd moeten gaan gelden. Dat levert een aanzienlijke besparing op van de uitstoot v...

Green_Collective_WEB
Gezamenlijke inzameling bedrijfsafval bespaart 853.823 kilometers

Op 11 september 2023 vierden recyclers Renewi en PreZero de vijfjarige samenwerking in Green Collective. Vijf jaar geleden gestart als een white label initiatief in Gouda en inmiddels is het white lab...

Foto einde afval
Prioritering van materiaalstromen voor Europese einde-afvalcriteria

De Europese Green Deal1 heeft als doel de EU te transformeren tot een moderne, grondstoffenefficiënte en competitieve economie, vooral door economische groei te ontkoppelen van het gebruik van hulpbro...

BRBS Recycling
Proeftuin menggranulaat met minder betongranulaat (<50%)

Van de in april gepresenteerde proeftuinen is die van menggranulaat met minder betongranulaat er eentje. In de proeftuin wil BouwCirculair in de praktijk aantonen of het kwalitatief en technisch mogel...

BEwerken ONLINE
Circulair bouwen met het Moederbestek

Dat we met circulariteit aan de slag moeten in de bouw, dat is wel duidelijk. Ambities vanuit de EU, de Nederlandse regering en het Betonakkoord kunnen echter alleen waargemaakt worden als we ook aan ...

BEwerken ONLINE
Biobased bouwen: de noodzaak, de kansen en fantastische voorbeelden

Biobased bouwen is een duurzaam, circulair en hernieuwbaar alternatief voor traditionele bouw in beton, staal, baksteen en kalkzandsteen. Gedreven door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals grondstof...

betongranulaat_web
Het Circulair Materialenplan

LAP3 is een plan dat op landelijk niveau wordt opgesteld en waarmee vergunningverleners bij omgevingsdiensten rekening dienen te houden. Het LAP is daarmee bepalend voor de vraag welke activiteiten me...

Vincent Gruis_web
Bouwen, verbouwen en demonteren met een zo laag mogelijke milieubelasting

Eind 2018 is een Transitieteam Circulaire Bouw Economie (CBE) gestart dat bestaat uit vertegenwoordigers van overheden en de bouw en GWW-sector. BEwerken interviewde Vincent Gruis, voorzitter van Tran...

BEwerken ONLINE
Vulstoffen

Vulstof is een fijn materiaal met korrels kleiner dan 63 μm. Vulstoffen worden gebruikt in beton en in asfalt, maar kennen ook toepassingen in vele andere industrieën (verf, kunststof, voeding, kerami...

Recypedia
Hydraulische slak

Hydraulisch recyclinggranulaat is een mengsel van meng- of betongranulaat waaraan 5 tot 20 % (m/m) hydraulische slak is toegevoegd. Hydraulische slak, ook wel stabilisator genoemd, heeft de eigen-scha...

BEwerken ONLINE
Op weg naar meer hergebruik met circulaire regelgeving

Platform CB’23 actieteam Toekomstig hergebruik doet aanbevelingen Afgelopen jaar heeft een nieuw actieteam Toekomstig hergebruik zich gebogen over kansen en belemmeringen in technische wet- en regelge...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen ga...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbren...

Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie ‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en...

Prezero.02
Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie “Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en nie...

Circulair_Slopen
Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie “Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een s...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Renewi_web

Renewi opent nieuwe sorteerinstallatie voor harde kunststoffen in Eindhoven

Waste-to-productbedrijf Renewi opende eerder dit jaar een nieuwe sorteerinstallatie voor harde kunststoffen in Eindhoven. Hier wordt jaarlijks zo’n 24 duizend ton harde plastics gesorteerd, vermalen en gewassen. Dankzij de geavanceerde technologieën kan een zuiverheid van minimaal 95 procent voor PP... lees meer

Bouwafval

Herziene EVOA vanaf 2026

Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA). De oude EVOA uit 2006 is op 20 mei 2024 vervangen. In deze bijdrage sta ik stil bij een aantal belangrijke wijzigingen die stapsgewijs vanaf 2026 ingaan. lees meer