We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Weeting circulair bouwen: maken internationale standaarden het verschil?

dinsdag 25 juli 2023

De druk om versneld van een lineaire naar een circulaire economie te komen wordt steeds verder opgevoerd: met het verscherpen van de MPG in 2025 wordt het belangrijker dan ooit om hergebruikte materialen in te zetten en ieder gebouw circulair te ontwerpen, met demontage in het achterhoofd. Duurzaam Gebouwd-experts wisselden tijdens een weeting over circulair bouwen inzichten uit over hoe zij zelf aan de slag zijn om hun footprint te verlagen en delen ze kennis over onbenutte kantelmogelijkheden voor de bouw- en vastgoedsector. Ook spraken ze over de centrale vraag van de weeting: wat moet er nu in de praktijk gebeuren om de keten sluitend te krijgen?

Delen

Gastheer van de weeting was Otto Friebel van BRBS Recycling, tevens lid van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie, die de vraag over het sluiten van ketens poneerde. Hij schetste onder andere de manier waarop de Nederlandse overheid tracht te versnellen naar een volledig circulaire economie en een reductie op het verbranden en storten van afval realiseert. “We weten dat we in 2030 de helft minder primaire abiotische grondstoffen moeten gebruiken, om twintig jaar later een volledig circulaire economie te realiseren.” Nu worden er nog altijd materialen verbrand en gestort (het laagste niveau op de R-ladder). Dit moet verminderd en uiteindelijk uitgebannen worden. Friebel blikt terug én vooruit: “In 2014 werd de eerste aanzet gegeven met een kamerbrief om 50% reductie te halen in 10 jaar tijd. Een jaar later besloten we met een convenant dat de sector 2,5 Mton reductie van verbranden en storten in 2022 zou realiseren.”

Om hergebruik op hoogwaardig niveau te stimuleren en bedrijven uit te dagen om beter te presteren dan de minimumstandaarden werd het Landelijk afvalbeheerplan (LAP3) opgevolgd met een Circulair Materialenplan (CMP1). “Het CMP krijgt een juridisch stevige basis en is juridisch bindend. Een van de doelen van dit plan is om bedrijven uit te dagen en te belonen om beter te presteren dan de minimumstandaarden voor het verwerken van afval.” Volgens Friebel zitten recyclingbedrijven traditioneel aan het einde van de bouwketen en hangt de inzet van overtollige bouwmaterialen of sloopobjecten samen met de kwaliteit van het aangeleverde product: “Ingefreesde leidingen, vastgekitte elementen en overige vervuiling zorgen voor een lagere inzet als recyclaat. Bijzonder is dat door technische ontwikkelingen als bijvoorbeeld WiFi-netwerken anno 2023 enigszins wordt beperkt, maar dan hebben we het over de voorraad woningen en gebouwen die nu geproduceerd worden. De sloopsector heeft doorgaans een vertraging van 70 tot 100 jaar op de actuele bouwmethoden en heeft nog wel even te maken met gefreesd kunststof leidingwerk, purschuim en samengestelde producten die in het beginsel niet ontworpen zijn voor hergebruik of recycling.”

Slimmer ontwerpen voor hoogwaardig hergebruik

Volgens hem moeten we dan ook nu starten met het beter uitdenken en ontwerpen van bouwprojecten. “En de sector moet op zoek naar de beste hergebruiks- of recyclingmogelijkheden van de oude voorraad.” Robin Hijzen van Cordeel vindt dat de bouw- en vastgoedsector nog vastzit in oude denkpatronen en daarom is er nog onvoldoende versnelling naar een circulaire economie. “Partijen richten zich nog altijd op het overdimensioneren van gebouwen, omdat daarop verdienmodellen geënt zijn.” Hij pleit ervoor om gezamenlijk op zoek te gaan naar een balans die zich meer richt op duurzaamheid en circulariteit: “We komen nog steeds veel waardeverlies tegen omdat we gebouwen nog niet ontwerpen om ze uit elkaar te halen en de materialen hoogwaardig her te gebruiken. We kunnen nog veel slimmer en meer gebalanceerd ontwerpen, anders omgaan met onze materialen en hoogwaardiger upcyclen.” Hijzen voegt toe dat het voor aannemers uitdagend is om opdrachtgevers te overtuigen hogere investeringen te doen om het gebouw demontabeler te maken: “Dat is het geval binnen concurrerende tenders waarbij prijs een grote rol speelt, zonder wettelijke verplichtingen. Een lange termijn analyse kan aantonen dat een hogere investering zich kan terugverdienen door de hogere waarde van de materialen. Mooier nog is als er meer vanuit wetgeving op wordt gestuurd.”

Volgens Cor van Dijken, founder en bestuurder bij Stichting Building for Good en voorzitter NEN CE en lid CEN committee TC350 gaat dat gebeuren. “De MPG gaat naar 0,5 in 2025 en die maatstaf wordt nu al in ontwerpen meegenomen. Het gebruik van primaire grondstoffen wordt steeds meer ontmoedigd en het hergebruik of recyclen van materialen krijgt hiermee meer tractie. Daarnaast zijn er verschillende elementen die voor een versnelling gaan zorgen. Zo is er nationale en Europese wetgeving die groene investeringen in de hand moet werken, EU Taxonomie, die op 1 januari 2022 is ingegaan.” Deze bevat een classificatiesysteem om aan te geven welke investeringen wel of niet duurzaam zijn en op welke milieudoelen deze impact hebben. Van Dijken vervolgt: “Doordat gestimuleerd wordt dat het geld naar groene investeringen gaat en beoordeeld wordt op onder andere klimaatmitigatie- en adaptatie, wordt ook de transitie naar een circulaire economie versneld.” DGBC vertelde in deze whitepaper over het belang en de onderdelen van de EU Taxonomie en werkte aan de Nederlandse vertaling. Naast deze versnelling rondom groene investeringen werd vorig jaar een voorstel uitgebracht tot herziening van de huidige Europese Bouwproducten Verordening (CPR), om bouwproducten vrij te kunnen laten circuleren in de Europese markt. Van Dijken weet meer: “De CPR wordt nu zo ingestoken dat producenten moeten aantonen dat hun producten losmaakbaar zijn en hoe deze weer in de keten worden gebracht. Er wordt binnen de CPR gestuurd op brandveiligheid, mechanische weerstand en stabiliteit, milieu-, energie- en andere eisen die van toepassing zijn op gebouwen en andere bouwwerken. Een van de eisen is dat alle producten voorzien moeten zijn van een LCA conform de EN15804+A2 (2019). Deze geharmoniseerde regels moeten het op de EU-markt brengen van bouwproducten eenvoudiger maken en hoogwaardig hergebruik stimuleren. Daarom zijn weetings als deze van belang, om daadwerkelijk impact te maken via deze organen, op nationale en internationale normering.”

De experts zetten elk op verschillende manieren hierop in, zoals VBI. Afgelopen Bouwbeurs lanceerde VBI het Retournamecertificaat en reikte het eerste uit aan VDR Bouwgroep, voor het te zijner tijd terugnemen van kanaalplaatvloeren uit het grootste circulaire distributiecentrum van Nederland. Thies van der Wal vindt dat we goed moeten letten op de randvoorwaarden: “In de basis is een kanaalplaatvloer losmaakbaar, maar het ontwerp en de verwerking in de bouw bepaalt of de demontagemogelijkheid er is. Ontwerp daarom met oog op hergebruik, zorg dat het product niet beschadigt voor hergebruik en onbesmet is voor recycling.” Volgens Pieter Fritz van Berkvens mogen we hierbij niet de herkomst van materialen vergeten: “Het heeft geen zin als we toxische materialen opnieuw in de keten brengen. Dit onderwerp zien we in verschillende leidraden en certificeringsmethodieken terug, waaronder Cradle to Cradle.”

Losmaakbaarheid en levensduurverlenging

Toxiciteit is ook een onderwerp in de leidraad 3.0 ‘Meten van circulariteit’ van CB23, die onder andere terugkomt bij de indicator ‘Indicator voor het beschermen van milieu’, hier te lezen. Daaraan werkte onder andere Alba Concepts en Dutch Green Building Council (DGBC) mee. Marije Kamphuijs van Alba Concepts verduidelijkt: “Ook richtten we ons samen met DGBC op de meetmethodiek voor losmaakbaarheid Circular Buildings, een uniforme manier om losmaakbaarheid in de bouw te beschrijven en te beoordelen. De herziene meetmethodiek werd getoetst door een consortium en in deze video wordt toegelicht wat er veranderd is ten opzichte van het eerste rapport.” Berkvens ging eerder aan de slag met losmaakbaarheid en introduceerde deuren die uit elkaar kunnen worden gehaald met een innovatief clicksysteem, mede dankzij een samenwerking met Niaga. Laatstgenoemde ontwikkelde een lijmsysteem dat niet alleen kan verlijmen maar ook eenvoudig is los te maken. Fritz: “Een andere manier om de levensduur van deuren te verlengen is een terugnamesysteem. En ieder type deur is voorzien van een eigen paspoort, waarmee het eenvoudiger wordt om de restwaarde te bepalen. Binnen onze industrie (binnendeuren en kozijnen) is de uitwisselbaarheid niet geborgd gezien we in Nederland nog te vaak het kozijn vullen met een binnendeur. In Duitsland werken we altijd vanuit een deur en kozijn set, waarbij het kozijn en de wand leidend zijn bij het afstellen in de sparing. Dit is in Nederland nog te vaak andersom, waardoor de deur de tolerantie moet zien op te vangen in de sparing, die vaak niet recht is. Gevolg is dat we vergevingsgezinde deuren nodig hebben die in de toekomst alleen in exact dezelfde sparing en kozijn kunnen. Onze oproep is dan ook: weg met het inmetselkozijn en pas een deur en kozijn toe met een nastel ofwel montagekozijn. Hiermee verhogen we de herbruikbaarheid en uitwisselbaarheid naar de toekomst.”

Praatplaat voor waardebepaling

Circulariteit is daarnaast nauw verbonden met levensduurverlening, met een belangrijke aanjager: het Bouwwaardemodel, dat binnen het Betonakkoord ontwikkeld werd. “Dit helpt partijen om in modulaire bouwelementen te denken en adaptief te ontwerpen. En geeft aan hoe partijen geen kosten, maar waarde kunnen toevoegen”, legt Van der Wal uit. “Misschien nog wel het belangrijkste is dat het de ketenpartners stimuleert om op een andere manier met elkaar samen te werken.” “Het Bouwwaardemodel resulteert in lichtere en herbruikbare bouwproducten, gemaakt met zoveel mogelijk secundaire grondstoffen,” stelt Van der Wal. “Te zijner tijd komen refurbished betonnen producten in de markt. Massieve producten ,”betonobesitas”, worden straks een gepasseerd station. De ontwikkeling van alternatieve bindmiddelen levert een forse bijdrage aan de Klimaatopgave, mede doordat ze op grote schaal beschikbaar komen. Financiering van (aard- en nagelvast) vastgoed maakt plaats voor flexgoedfinanciering. Deze financiering wordt anders dan nu gebaseerd op de bodemwaarde van de opstal en bijbehorende UPV (Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid). Deze UPV wordt mogelijk als de bouw overgaat naar voorspelbare en uniforme detailleringen, zogeheten ETT’s (Erkende Technische Toepassingen). In de eerder genoemde CPR komt de UPV als producentenverplichting.”

Volgens Van Dijken kan dit Bouwwaardemodel een praatplaat worden, mits de manier waarop we waarde toevoegen niet alleen verandert, maar ook hoe we dit bepalen. Op dit moment is vooral de grond onder het gebouw nog verantwoordelijk voor de waarde. Daar gaan we een kanteling zien als dit van elkaar wordt losgekoppeld en grondstoffen waardevoller maken. De taxatie van een gebouw is nu nog voor een groot deel gebaseerd op locatie, maar die realiteit gaat veranderen. In het model (op basis van de Value Hill van Het Groene Brein) worden drie verticale fasen onderscheiden: de ontwikkelings-, gebruiks- en hergebruikfase. De vier horizontale niveaus staan, van boven naar beneden voor: functioneel ontwerp, adaptief ontwerp, technisch ontwerp en duurzame materiaalkeus. Door de circulaire uitgangspunten hiervan in het gebouwontwerp toe te passen is het mogelijk om in de bruikfase op zo hoogwaardig mogelijke niveau tot levensduurverlenging te komen. “Door producten en materialen op langere levensduur te ontwerpen, wordt de bodemwaarde ervan, en dus van gebouwen verhoogd”, vervolgt Van der Wal. “Het Bouwwaardemodel leert ketenpartners om ook om financiële reden op een andere manier te ontwerpen, door in te zetten op modulariteit en losmaakbaarheid. Mede dankzij dit model verdwijnt na verloop van tijd het lineaire bouwen. Dat vraagt om een rolverandering voor vrijwel iedere ketenpartner. Best spannend, want het daagt iedereen uit om elkaars processen te leren begrijpen en samen te werken aan waardebehoud. Het zijn ontzettend inspirerende tijden voor de bouwbranche.”

Internationale standaarden helpen

Daarnaast zijn er 3 ISO Circulaire Economie standaarden die een finale versie naderen en voor een kanteling kunnen zorgen: ISO 59004, 59010 en 59020. Deze gaan respectievelijk over terminologie, principes en richtlijnen voor implementatie, richtlijnen voor businessmodellen en waardenetwerken en het meten en beoordelen van circulariteit. “Deze standaarden hebben ook een verbinding met elkaar”, gaat Van Dijken verder. “ISO 59004 betreft het definiëren van wat de circulaire economie is en deelt visie, principes en richtlijnen over hoe het geïmplementeerd kan worden. Dit leidt vervolgens tot duurzame ontwikkeling. De tweede ISO-standaard, 59010, geeft richtlijnen om een circulaire economie te realiseren. Door doelen te stellen, barrières te identificeren en actie te ondernemen. En tot slot de ISO 59020, die een gestructureerde aanpak belooft om circulariteitsprestaties te meten en te beoordelen.” De ISO-normeringen betreft de kwaliteitszorg van de gehele bedrijfsvoering. Vanuit de CEN en NEN wordt vanuit de ISO verschillende input gebruikt om te komen tot NEN en EN-normeringen. Wat uiteindelijk lijdt tot afspraken met marktpartijen over de kwaliteit en veiligheid van producten diensten en processen binnen de CE. Vanuit de NEN spiegelen we aan de CEN-commissie die leidend is. Wel gebruiken we onze verkregen input vanuit verschillende onderzoeken die gedaan worden binnen Nederland. Een voorbeeld hiervan is de onderzoeken die Alba Concepts heeft gedaan binnen CB’23. CB’23 draagt haar onderzoeken over aan de NEN in de vorm van Leidraden. Zo bewerkstelligen we uiteindelijk dat de stakeholders in de bouw van Nederland bijdragen aan internationale normering.”

In hoeverre maken we op Europees vlak al de verbinding? Fritz denkt dat dit nog intensiever kan, maar dat we eerst nationaal op koers moeten komen: “Zodat dit als voorbeeld kan dienen voor andere landen om te volgen.” Kamphuijs oordeelt dat de ISO Circulaire Standaarden een stap in de goede richting zijn: “Het is belangrijk om op Europees niveau een uniform uitgangspunt te hebben bijvoorbeeld voor de data die je verzamelt. Dan weet je waar je staat als land en wat er nog moet gebeuren om demontabele gebouwen en hoogwaardig hergebruik dichterbij te brengen. Daarvoor is het belang van data uitwisselen in Europa niet te onderschatten.” Hijzen geeft aan dat de hoeveelheid informatie in de database van steeds groter belang wordt. “Zeker nu bouwen met een lage milieu-impact vanuit het Rijk belangrijker wordt gemaakt. Als leverancier word je meer geprikkeld om merkgebonden data aan te leveren en een LCA, categorie 1 in de NMD. In categorie 2 komen we merkongebonden data van groepen fabrikanten tegen en in categorie 3 merkongebonden data van Stichting NMD. Door de hogere ambities op het vlak van biobased en circulair bouwen en losmaakbaarheid worden steeds meer partijen geprikkeld om te investeren in LCA’s, wat vanuit de overheid nog meer gestimuleerd moet worden.”

Fritz voegt hier een kritische noot toe: “Voor de bepaling van de mate van circulariteit zijn verschillende rekenmethodieken ontwikkeld, waaronder, de Building Circularity Index© (BCI) en Circulariteits Prestatie Gebouwen (CPG), geen van beide normatieve rekenmethodieken. Momenteel is de enige gebouwnormering op materiaalniveau de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG). Circa 60% van de milieu-indicatoren gaat over CO2 en hiermee stuurt de MPG dus vooral op de uitstootverlaging hiervan. Nu blijkt echter dat et de nieuwe Europese rekenmethodieken op gebied van LCA’s (EN15408+A2) het toepassen van hergebruikte of gerecyclede hout materialen de CO2 en MKI hoger is dan het toepassen van ‘Virginhout’ en daarmee een negatieve impact heeft op de MPG. Nu weet ik niet of dit voor andere grondstoffen ook geldt, maar bij dezen een oproep aan RVO en NEN om met de Europese Unie hierover in gesprek te gaan. Het verhogen van hergebruik of recyclaat met een ‘verkeerde’ rekenmethodiek tegenwerken, dat is volgens mij het verkeerde pad.” Ook denkt hij dat we als sector kritisch moeten kijken naar de manier van omgaan met publicatie en gebruik van LCA’s: “Momenteel is een LCA 5 jaar geldig en volgt bijna ieder jaar wel een aanpassing aan de achterliggende datasets. Dat beïnvloedt weer de resultaten van een studie. Een update van een LCA in de NMD moet eenvoudiger en minder kostbaar worden. Daarnaast moet er een verplichting komen voor categorie 1 LCA’s. Hierdoor worden de resultaten ook meer representatief en is de kans op greenwashing kleiner.”

Blik op rendement

De deelnemers denken dat we met Europese ISO’s meer op de goede weg komen. Een nationale versnelling en verscherping op wet- en regelgeving blijft volgens hen vereist. We zien die positieve incentive recentelijk terug in het programma versnelling verduurzaming gebouwde omgeving (PVGO). Hiermee heeft minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aangegeven hoe het kabinet de CO2-uitstoot in de gebruiksfase van gebouwen wil terugbrengen, evenals het verlagen van de milieu-impact. Kamphuijs voegt toe dat er nog steeds veel te veel goede materialen de verbrandingsoven ingaan. “Door het verder aanscherpen van de milieuprestatieeis voor nieuwe gebouwen en de stimulans voor biobased bouwen is de verwachting dat er minder goede materialen de verbrandingsoven ingaan. Duidelijk is dat we op een andere manier moeten kijken naar rendement, dan pas komt de kanteling naar de circulaire economie.”

 

Tekst: Marvin van Kempen

  • Circulaire Economie
Gerelateerde artikelen
BEwerken ONLINE
Tweede Kans als dé Kans

De transitie naar een circulaire economie vraagt ons als samenleving en branche om onze relatie met materialen opnieuw uit te vinden. Dit vergt innovatie om op een duurzamere wijze met producten en ma...

Green_Collective_WEB
Gezamenlijke inzameling bedrijfsafval bespaart 853.823 kilometers

Op 11 september 2023 vierden recyclers Renewi en PreZero de vijfjarige samenwerking in Green Collective. Vijf jaar geleden gestart als een white label initiatief in Gouda en inmiddels is het white lab...

Doolhof van vergunningen
De CEO - Circulaire Economie Oproep

BRBS Recycling steunt de oproep van Natuur & Milieu en VNO-NCW aan de Tweede Kamer om te kiezen voor een Circulaire Economie in Nederland.

Circulaire economie NPCE
Maatregel tot verplicht retour nemen van recyclaat binnen een circulaire UPV

Sorteerders en recyclers van afvalstoffen vallend onder een UPV zien mogelijkheden tot het volledig sluiten van de keten en het voorkomen van verlies van waardevolle grondstoffen. Zij roepen dan ook o...

7R Model
Circulair is echt een uitdaging

Marijn Bijleveld is senior onderzoeker en themaleider Grondstofketens bij onderzoeksbureau CE Delft. In die hoedanigheid werkt ze onder meer aan verduurzamingsvraagstukken rond grondstoffen en product...

Foto Recyclingsymposium Seijbel
Circulaire Transitie: Inzichten uit het 11e Recyclingsymposium

Wist u dat de bouw en sloop verantwoordelijk zijn voor de helft van het afval in Nederland, waarvan het grootste deel terugkeert als hernieuwbare grondstof? Met deze vraag opende dagvoorzitter Harry D...

Gescheiden ingezameld kalkzandsteenpuin
Gerecycled kalkzandsteengranulaat officieel erkend als grondstof

Gerecycled kalkzandsteengranulaat is door de FUMO, de omgevingsdienst van Friesland, officieel erkend als grondstof. Eerder werd het granulaat, gemaakt van kalkzandsteenpuin, nog gezien als afval. Dit...

Foto einde afval
Prioritering van materiaalstromen voor Europese einde-afvalcriteria

De Europese Green Deal1 heeft als doel de EU te transformeren tot een moderne, grondstoffenefficiënte en competitieve economie, vooral door economische groei te ontkoppelen van het gebruik van hulpbro...

Foto Ton_WEB
12 vragen aan Ton van der Giessen (BRBS Recycling)

Recyclingbedrijven acteren tussen twee vuren. Ze moeten er aan de ene kant in slagen om een goede prijs voor afvalstromen te bieden, terwijl de daaruit geproduceerde secundaire grondstoffen ook nog ee...

Earth Overshoot Day 2_WEB
Earth Overshoot Day: hoe gaan we om met onze hulpbronnen?

De exploitatie van de aarde neemt elk jaar toe en er worden meer hulpbronnen verbruikt dan de planeet kan bieden. Earth Overshoot Day benadrukt dit probleem door nauwkeurig de datum te definiëren waar...

Rec.Symp 2022_WEB
Oud is het Nieuwe Nieuw!

Het thema van de 11e editie van het Recyclingsymposium is bekend. Onder de titel “Oud is het Nieuwe Nieuw!” zal uitgebreid aandacht besteed worden aan losmaken, hergebruiken, recycling en circulair bo...

Foto Marieke van der Werf
Circulaire economie is geen middel, maar een doel!

“De ambitie is helder: Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn”, schrijft staatssecretaris Vivianne Heijnen in haar voorwoord bij het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) dat begin dit...

BEwerken ONLINE
Verandering van spelregels nodig

In een recent interview met Trudy Rood, senior beleidsonderzoeker en lid van het transitieteam Circulaire Economie Bouw en Aldert Hanemaaijer, Projectleider ICER beiden werkzaam bij het Planbureau voo...

BRBS Recycling
Proeftuin menggranulaat met minder betongranulaat (<50%)

Van de in april gepresenteerde proeftuinen is die van menggranulaat met minder betongranulaat er eentje. In de proeftuin wil BouwCirculair in de praktijk aantonen of het kwalitatief en technisch mogel...

BEwerken ONLINE
Circulair bouwen met het Moederbestek

Dat we met circulariteit aan de slag moeten in de bouw, dat is wel duidelijk. Ambities vanuit de EU, de Nederlandse regering en het Betonakkoord kunnen echter alleen waargemaakt worden als we ook aan ...

BEwerken ONLINE
In de toekomst wonen wij in een abonnement

De recyclingsector zet zich dagelijks in voor een zo hoogwaardig mogelijke recycling, echter vinden nog te veel materialen en grondstoffen een minder hoogwaardige bestemming of worden alsnog vernietig...

BRBS Recycling
Weeting circulair bouwen: maken internationale standaarden het verschil?

De druk om versneld van een lineaire naar een circulaire economie te komen wordt steeds verder opgevoerd: met het verscherpen van de MPG in 2025 wordt het belangrijker dan ooit om hergebruikte materia...

BEwerken ONLINE
Biobased bouwen: de noodzaak, de kansen en fantastische voorbeelden

Biobased bouwen is een duurzaam, circulair en hernieuwbaar alternatief voor traditionele bouw in beton, staal, baksteen en kalkzandsteen. Gedreven door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals grondstof...

Foto Thomas Hobe WEB
Een waardevolle positie

De laatste jaren zijn een rollercoaster geweest, zegt Thomas Hobé, Student Recycling Award 2022 winnaar. Tijdens zijn Master Sustainable Business and Innovation aan de Universiteit Utrecht kwam alles ...

betongranulaat_web
Het Circulair Materialenplan

LAP3 is een plan dat op landelijk niveau wordt opgesteld en waarmee vergunningverleners bij omgevingsdiensten rekening dienen te houden. Het LAP is daarmee bepalend voor de vraag welke activiteiten me...

Vincent Gruis_web
Bouwen, verbouwen en demonteren met een zo laag mogelijke milieubelasting

Eind 2018 is een Transitieteam Circulaire Bouw Economie (CBE) gestart dat bestaat uit vertegenwoordigers van overheden en de bouw en GWW-sector. BEwerken interviewde Vincent Gruis, voorzitter van Tran...

Foto bedrijfkleding_web
Circulaire bedrijfskleding, geen one way street

De cijfers liegen er niet om. 73% van het ingezameld bedrijfstextiel wordt gerecycled volgens de massabalans uitgevoerd door FFact en Modint. Hieraan is eerder in deze uitgave aandacht besteed, maar w...

BEwerken ONLINE
Vulstoffen

Vulstof is een fijn materiaal met korrels kleiner dan 63 μm. Vulstoffen worden gebruikt in beton en in asfalt, maar kennen ook toepassingen in vele andere industrieën (verf, kunststof, voeding, kerami...

BRBS Recycling
Samen werken naar Zero Waste Events

Afval is allang niet meer alleen het ‘probleem’ van de inzamelaar en verwerker. Bedrijven nemen steeds meer de verantwoordelijkheid en regie. Enerzijds moeten we dit door steeds strengere wetgeving en...

BEwerken ONLINE
Generieke richtlijn grondstoffen voor circulair beton

De nieuwe CROW-CUR Richtlijn 2:2021 Beoordelingssystematiek grondstoffen op geschiktheid voor circulair beton is beschikbaar. De Nederlandse overheid heeft de beleidsdoelstelling dat de Nederlandse ec...

BEwerken ONLINE
Grondstoffenplein, samenkomst van ketenpartners

Op de vakbeurs Recycling staan jaarlijks ook de brancheverenigingen BRBS Recycling, Veras en Envaqua. Toch is de invulling aan een dergelijke deelname dit jaar volledig anders vormgegeven dan voorgaan...

BRBS Recycling
Nieuwe gevel van secundair materiaal

In het in dit artikel beschreven project is ingegaan op de mogelijkheid om baksteenmetselwerkpuin (inclusief de mortelresten) direct in te zetten bij de productie van nieuwe hoogwaardige bakstenen.

BEwerken ONLINE
De Grondstoffenvakbeurs

Vorige week werd ik gebeld door onze redacteur. Enigszins in paniek vertelde ze mij dat er nog een voorwoord geschreven moest worden voor RecyclePro. Dit omdat de verschijning hiervan, in verband met ...

Recypedia
Hydraulische slak

Hydraulisch recyclinggranulaat is een mengsel van meng- of betongranulaat waaraan 5 tot 20 % (m/m) hydraulische slak is toegevoegd. Hydraulische slak, ook wel stabilisator genoemd, heeft de eigen-scha...

BEwerken ONLINE
Europese Commissie consulteert

Om de zoveel tijd wordt Europese regelgeving herzien. Dat levert geschikte momenten op om verordeningen en richtlijnen te kunnen aanscherpen en, zoals in het huidige tijdsbestek, beter in lijn te bren...

BRBS Recycling
Adviesroute naar een circulaire economie in de bouw

Het advies van het transitieteam Circulaire bouweconomie over de doelen die in 2030 behaald zouden moeten worden, is door staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat naar de Kam...

BEwerken ONLINE
Van lijn naar cirkel; zo simpel nog niet

Als vers aangetreden Tweede Kamerlid kreeg ik, naast het voor mij bekende vakgebied van Wonen, ook Circulaire Economie en Milieu in mijn portefeuille. Een geheel nieuwe wereld ging voor mij open, met ...

BRBS Recycling
Vijftig procent circulair beton?

“Wij worden zenuwachtig van pur. Dat materiaal is echt funest voor de kwaliteit van secundaire grondstoffen. Dat is de spagaat waar je in zit: we isoleren ons gek, maar creëren materialen die in de vo...

BEwerken ONLINE
Halvering klimaatimpact van kunststoffen mogelijk

In opdracht van Federatie NRK en PlasticsEurope Nederland heeft CE Delft de verwachte vermindering van de CO2-uitstoot van de productie en de afdanking van rubber- en kunststofproducten in Nederland o...

BRBS Recycling
Hoe mooi kan het zijn, permanente CO2 opslag in betongranulaat

Het is al mooi als je van afval – betonpuin – een hoogwaardige grondstof maakt voor nieuw beton – betongranulaat. Waardoor beton circulair wordt. Nog mooier is het als je tijdens de productie van beto...

BEwerken ONLINE
Gubbels B.V. breidt uit met een circulaire bouwhub

Gubbels BV verzamelt tweedehands bouwmaterialen door ze te demonteren uit oude panden. Zij doen dit sinds de start met sloopactiviteiten in 1980. In de daaropvolgende jaren werd de hoofdlocatie in Hel...

BEwerken ONLINE
Purified Metal Company trekt aan de bel bij de overheid

Het in het Groningse Farmsum gevestigde Purified Metal Company trekt aan de bel, want momenteel wordt er slechts zo’n 10 tot 20 procent van haar huidige verwerkingscapaciteit van vervuild staal benut....

BRBS Recycling
Slim, modulair en circulair bouwen als basis voor hervorming van aanbestedingsrichtlijnen

Het Betonakkoord heeft als ambitie om in 2030 volledig circulair te bouwen. Om deze ambities te behalen, moet er kritisch gekeken worden naar het moment waarop over slim, modulair en circulair bouwen ...

BEwerken ONLINE
Op weg naar meer hergebruik met circulaire regelgeving

Platform CB’23 actieteam Toekomstig hergebruik doet aanbevelingen Afgelopen jaar heeft een nieuw actieteam Toekomstig hergebruik zich gebogen over kansen en belemmeringen in technische wet- en regelge...

BEwerken ONLINE
Jan Bessembinders, VNO-NCW: ‘Digital Product Passport kan circulariteit vergroten, mits goed uitgevoerd’

Op 30 maart lanceerde de Europese Commissie nieuwe wetgeving om producten duurzamer, beter recyclebaar en herbruikbaar te maken: het Sustainable Products Initiative (SPI). Omdat vrijwel alle denkbare ...

BRBS Recycling
Ook vrachtwagens op de schone toer

Ondernemers kunnen vanaf 9 mei 2022 subsidie krijgen bij aanschaf van een vrachtwagen die schoon rijdt; elektrisch of op waterstof. Daarmee zet Nederland een volgende stap op weg naar een volledig sch...

BRBS Recycling
Afval is grondstof

Afval bestaat al sinds mensenheugenis. Ook het gestructureerd inzamelen van dat afval gebeurt al vanaf het eind van de 18e eeuw. Dat had destijds vooral een sanitaire achtergrond. Het afval dat op str...

BRBS Recycling
Provinciale CE plannen

Het streven naar een Circulaire Economie bevat een toezegging en uitvoering op ieder niveau. Zo hebben provincies dan ook de verantwoordelijkheid om binnen de eigen provincie een Circulaire Economie a...

BEwerken ONLINE
Koppeling vraag en aanbod noodzakelijk voor toename secundair materiaalgebruik

Het gebruik van secundaire materialen zit in de lift, maar bereikt nog niet het vereiste niveau. Waarom is er een mismatch tussen vraag en aanbod en hoe gaan we die oplossen?

BRBS Recycling
Feitenonderzoek immobilisatie

Een immobilisaat is volgens het Landelijk afvalbeheerplan (LAP3) een “technologische ingreep waarbij de fysische en/of chemische eigenschappen van een afvalstof worden gewijzigd, zodanig dat de kans o...

BEwerken ONLINE
GrondstoffenPoort bijeenkomst 2021

Onder leiding van Twan Huys werden in Grondstoffenpoort vier belangrijke thema's uitgespit die voor een circulaire economie nu urgent moeten worden opgepakt.

BRBS Recycling
50 jaar Milieubeleid

Op 14 oktober 2021 is het beeldboek ‘Aandacht voor het alledaagse: 50 jaar milieubeleid in beeld’ gepresenteerd tijdens een jubileumcongres over 50 jaar milieubeleid.

BEwerken ONLINE
Het Recycling Forum vernieuwt

Taalpuristen onder u zullen wellicht zeggen: vernieuwt met een “t”; wanneer er nieuwe leden toetreden is het toch vernieuwd met een “d”? U heeft helemaal gelijk, maar ik bedoel in dit geval een vervoe...

BRBS Recycling
Klimaatbeleid kan niet zonder een circulaire economie

Waar de overheid zo’n 7 miljard euro investeert in klimaatbeleid, is er een relatief klein bedrag van ongeveer 40 miljoen euro de komende jaren vrijgegeven voor investeringen in een circulaire economi...

BRBS Recycling
Nauwe samenwerking sloop en recycling legt fundament onder Betonketen

VERAS en BRBS Recycling ondersteunen de circulaire ambities van het Betonakkoord en het Grondstoffenakkoord. Doelstelling is minder gebruik van primaire grondstoffen en waardebehoud van deze grondstof...

BRBS Recycling
Het Basiskamp voor een Circulaire Bouweconomie en Platform CB’23

Platform CB’23 ontwikkelt diverse leidraden voor circulair bouwen. Hoe passen deze binnen het “Basiskamp” voor de transitie naar een circulaire bouweconomie in 2023 dat door het Transitieteam voor Cir...

BEwerken ONLINE
Drijvend bouwen en circulair boeren

10 jaar geleden startte Peter van Wingerden met het idee voor de bouw van een drijvende en circulaire boerderij. Peter was ontwerper van grote gebouwen op het water, zoals bijvoorbeeld de cruise termi...

BRBS Recycling
Recyclinggranulaat: Kwaliteitsborging

De kwaliteit van zowel recyclingproducten als recyclinggranulaat is van groot belang voor de acceptatie van deze materialen in de markt. De sector doet veel aan kwaliteitsborging en stelde al in de ja...

Tiny House
Betongranulaat krijgt tweede leven op Nederlandse woningmarkt

De woningnood in Nederland is hoog en zal de komende jaren alleen maar verder stijgen. In 2021 wordt een tekort voorzien van zo'n 285.000 woningen. Starters hebben het in deze vooral lastig. De gemidd...

Mulder.Arnold
Alles van Waarde

Tevreden met pensioen Onder de noemer ‘Alles van waarde’ zal ik vanaf nu op deze plek elk kwartaal een column schrijven. Een bankier over circulariteit en duurzaamheid, dat kan bij sommigen vragen opr...

Merijn Tinga en Frans Timmermans
Met vingerwijzen komen we niet vooruit

Met ingang van 31 december 2022 wordt statiegeld op blikjes ingevoerd. Dat schrijft staatssecretaris Stientje van Veldhoven in een brief aan de Tweede Kamer. Zij hakte de knoop vervroegd door omdat he...

Hoofd van afval
Als je geschoren wordt……

Moet je stilzitten. En dit voorjaar werden we geschoren. Nagenoeg de gehele afval- en recyclingbranche werd welgezegd over dezelfde kam geschoren. En geen gewone kam, maar een kam die nogal wat tandje...

BEwerken ONLINE
Markt voor circulaire producten groeit

Circulair slopen, beter gezegd het demonteren van te amoveren objecten, wint steeds meer terrein. Voor de vrijkomende materialen is, met name onder particulieren, veel belangstelling. Maar inmiddels n...

BEwerken ONLINE
Recyclinggranulaat: een betrouwbare grondstof

Beton wordt in Nederland al decennialang gerecycled. Aanvankelijk was het recyclen een oplossing voor het betonafval, maar tegenwoordig een ‘must’ in het kader van de transitie naar een circulaire eco...

BEwerken ONLINE
Samenwerking plastic fabriek

Nog altijd wordt 50% van weggegooid plastic afval verbrand. Om werk te maken van de circulaire economie ontwikkelt een innovatiepartnerschap, waarin de gemeente Almere, Cirwinn en Save Plastics partic...

BEwerken ONLINE
Kunstgrasvelden recyclen tot hoogwaardige nieuwe producten

De nieuwe fabriek van GBN-AGR voor het recyclen van kunstgrassportvelden is inmiddels volledig operationeel. Vlak voor de zomer werd gestart met de verwerking van velden die dit jaar het einde van hun...

Foto_Juridische_Bijdrage
Toezicht en handhaving onder de Omgevingswet: enkele wijzigingen Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 doen zich ook veranderingen voor in he...

Foto_Mark_Kuijken
Water aan de lippen Op 17 januari 2024 richtte ik als voorzitter van BRBS Recycling het woord tot de leden en donateurs ...

Foto_fysieke_ruimte
Ruimte die geschikt is voor recyclingactiviteiten reserveren’ De ruimte in Nederland is schaars. We staan voor een aantal grote opgaven dat ruimte vraagt, zoals w...

Chemische_Recycling_WEB
Chemische recycling, onomkeerbare weg naar een duurzame realiteit ? De Nederlandse afvalsector staat op het punt van een revolutionaire verandering met de opkomst van c...

Foto_Recypedia_AERIUS
AERIUS AERIUS is het nationale instrumentarium voor berekening van stikstofdepositie. Het RIVM, vergunningv...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Foto_Recypedia_AERIUS

AERIUS

AERIUS is het nationale instrumentarium voor berekening van stikstofdepositie. Het RIVM, vergunningverleners en overheden gebruiken AERIUS voor de monitoring van de stikstofdepositie. lees meer

Foto Beurs Seijbel Photography-0500

Geslaagde Vakbeurs Recycling met veel belangstelling voor Grondstoffenplein

De Vakbeurs Recycling, die op 21, 22 en 23 november plaatsvond in de Evenementenhal Gorinchem, was er weer eentje om in te lijsten. Niet alleen kwalitatief scoorde deze dertiende editie een dikke voldoende, maar ook qua aantal deelnemers en bezoekers was het een geslaagde beurs. lees meer