We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Recyclinggranulaat – Kwaliteit deel 9 – Een blik vooruit

donderdag 10 november 2022

Recyclinggranulaat wordt al meer dan 50 jaar op dezelfde manier gemaakt. Bijna 100% van het steenachtig afval dat vrijkomt wordt gerecycled. De circa 25 Mton die hiermee wordt gerecycled is nog steeds de hoeksteen van de succescijfers die Nederland ieder jaar realiseert. Is er dan nog te verwachten dat er in de toekomst veel verandert? Ja dus, de regels veranderden continu, maar ook de maatschappelijke impact daarvan. In dit afsluitende artikel van de serie Recyclinggranulaat – kwaliteit kijken we vooruit.

Delen

Van een horizontale naar een verticale bedrijfskolom

Een tendens is dat we grondstoffen in de keten willen houden: oud beton naar nieuw beton, oude baksteen naar nieuwe baksteen enzoverder. Met name aan de circulariteit van beton wordt hard getrokken. Rijkswaterstaat heeft afgekondigd te willen stoppen met beton onder de weg. Dit is ook de ambitie van het Betonakkoord: 100% van het vrijkomende beton terug in nieuw beton. Het werpt vruchten af, maar er moet nog veel gebeuren.

Het toepassen van recyclinggranulaat onder de weg wordt als downcycling bestempeld. In een eerder artikel in deze reeks is dat genuanceerd, maar als dit waardeoordeel betekent dat deze toepassing in de toekomst moet worden voorkomen, wat is dan het alternatief?

In de toekomst zullen ook de moeilijke stromen moeten worden opgepakt. Beton is het meest gemakkelijk te recyclen stukje steen. Andere soorten zoals: baksteen, kalkzandsteen, porisosteen, cellenbeton, keramiek, gips zijn moeilijker recyclebaar. Wat houden we over als alleen beton deze aandacht krijgt? Daarom: begin ook aan de moeilijker stromen, dan gaat de totale kwaliteit sneller omhoog. En besteed daarbij ook aandacht aan de fijne fracties.

De term downcycling daagt uit tot nadenken over een alternatieve wegfundering die kwantitatief en kwalitatief passend is. BRBS Recycling liet onderzoek doen en stelt vast dat bij afnemend betongehalte in het menggranulaat de kwaliteit van de fundering vrijwel evenredig minder wordt. Dikker asfalt, meer cement of meer import van steenslag uit het buitenland zijn geen duurzame oplossingen daarvoor. Maar wat dan wel? Er zijn kansrijke innovaties, maar de benodigde alternatieve grondstoffen zijn vaak maar beperkt voorradig. Kwantitatief is dit nog een omvangrijke opgave.

Innovatie

Na vele jaren dezelfde breektechnieken te hebben gezien, worden nu nieuwe technieken ontwikkeld waarmee de oorspronkelijke grondstoffen uit beton kunnen worden teruggewonnen. Uit oud beton wordt met deze technieken een grove, fijne en vulstoffractie geproduceerd. Hiermee kunnen hoge percentages primair materiaal worden vervangen. Omdat ook met de conventionele breektechnieken het oude beton in nieuwe beton kan worden toegepast, zal de kracht van deze innovatie moeten liggen in de hoogwaardiger grondstoffen die de nieuwe technieken opleveren en de flexibiliteit waarmee deze inzetbaar zijn. Vooral de fijnste fracties zijn hierbij van belang, maar of deze de benodigde waarde opleveren is nog onduidelijk.

Eigenlijk niet echt een innovatie, maar vaak genoemd, is de wens om circulaire marktplaatsen en hubs te creëren. Locaties waar oude materialen worden verzameld, opgewerkt en beschikbaar zijn voor de handel en nieuwbouw. Die plaatsen zijn er echter al en bestaan al lange tijd. Nieuw elan vanuit de circulaire gedachte kan echter de boost geven die zij nodig hebben. Voordeel van bestaande is dat deze zijn gesitueerd op daarvoor door maatschappij en overheid gecreëerde bedrijfsterreinen met alle benodigde kennis, voorzieningen, milieubeschermende maatregelen en vergunningen. Deze kunnen zich in de nabije toekomst verder ontwikkelen tot volledig circulaire centra. Fysieke uitbreiding is bij succes onontkoombaar.

Mobiel

Mobiel bespaart transport en dus CO2. Oppervlakkig gezien klopt dat. Omdat materiaal niet wordt afgevoerd, maar ter plaatse wordt gebroken ligt een beperking van energiegebruik voor de hand. Dan moet het gerecyclede product wel volledig ter plaatse en op hoogwaardige wijze worden toegepast. Dat lukt niet vaak en dan is de afweging minder duidelijk. Uit oogpunt van grondstoffen en waardecreatie, bijvoorbeeld bij het opwerken van oud beton voor nieuw beton, zijn aanvullende technieken nodig om het product verder te reinigen. Dit is mobiel moeilijk te realiseren. Daarbij komen nog de logistieke randvoorwaarden, zoals buffering (hubs, zie boven) die nodig zijn voor een constante toelevering naar afnemers. Te verwachten is dat de circulaire economie meer zal vragen om productkwaliteit, continuïteit en constantheid. Grondstoffen en waardebehoud daarvan worden steeds belangrijker ten opzichte van energie en CO2. Mobiel breken heeft zich de laatste jaren snel ontwikkeld en voorziet in een behoefte, maar zal ook mee moeten gaan in deze ontwikkelingen. De toekomst zal uitwijzen hoe dit gaat verlopen, maar de vraag is of de markt zelf in staat is om hier de juiste richting aan te geven.

Recyclebaarheid: (g)een technisch verhaal

In de toekomst zullen producten gemakkelijker moeten kunnen worden hergebruikt, hersteld en uiteindelijk moeten deze altijd kunnen worden gerecycled. Recyclebaarheid is daarmee altijd noodzakelijk. Gelukkig is daar veel aandacht voor. Technisch en theoretisch kan een product recyclebaar zijn, maar de echte maatlat is dat het in de praktijk wordt waargemaakt. Dat betekent dan naast technische eisen (losmaakbaar, verwerkbaar, kwaliteit) zeker ook aan eisen op gebied van economische haalbaarheid moet worden voldaan. Het gaat dan om inzameling, logistiek, bereikbaarheid, schaalgrootte, arbo, afzet, imago en alle andere zaken die een succes maken van gerecyclede grondstoffen. Zonder invulling van deze randvoorwaarden zal recycling niet van de grond komen, ook al zijn de producten theoretisch recyclebaar. Notie is dat fouten die we op dit vlak momenteel maken, in de toekomst verlies betekenen.

De laatste tijd zijn er voldoende voorbeelden van beloftevolle recycling te benoemen van afvalstromen die veel potentie hebben maar die ook kwetsbaar zijn: asbestrecycling, EPS, PMC, TAG. Deze verdienen steun om niet alleen van de grond te komen maar ook om een vaste plaats te vinden in de betreffende grondstoffenketens.

Hoogwaardigheid – eis recycled content!

Als aan het einde (= begin) van de keten de marktvraag wordt gecreëerd, dan is de ervaring dat de keten zich daarop inricht. Voorbeeld is dat bij toegenomen behoefte aan zuiver beton uit sloop zichtbaar is dat de beloning hiervoor hoger wordt. Door uitvraag van hoogwaardiger recyclinggrondstoffen wordt ook hoogwaardige recycling gestimuleerd. Randvoorwaarde is steeds dat dat economisch haalbaar is. Anders gebeurt er niets. Dat vergt afstemming tussen de recycling en de afnemer: welke kwaliteit voor welke prijs. Een gerichte uitvraag kan dit stimuleren.

De drang naar hoogwaardiger kan ook leiden tot afromen van de beste delen uit de afvalstroom. Als dat echter betekent dat de residustroom groter wordt (storten en verbranden), dan is het de vraag of dat werkelijk een stap voorwaarts is. Beleidsmatig bekeken komt de lastige afweging naar voren tussen hoogwaardig, maar selectiever recyclen met meer residu, versus een lagere kwaliteit met minder residu en een hoger recyclingpercentage. Voor steenachtig afval dat als menggranulaat zijn weg gemakkelijk vindt, is dit een relevante vraag: wat betekent het afromen van beton uit deze stroom? De scheidslijn zal mede afhangen van de waardering voor het product door de afnemer (opbrengst) en de vraag wat er met de rest van betreffende afvalstroom nog kan (kosten). Het is een beleidsmatige optimalisatievraag, waar de commerciële markt vanuit zichzelf niet grootschalig aan toe zal komen.

Verwacht mag worden dat op lange termijn hoogwaardiger recycling beter mogelijk zal zijn door beter ontworpen producten en bouwwerken. Voor de kortere termijn (dat gaat nog decennia duren) zal betere afstemming met sanering, sloop en inzameling nodig zijn. Alleen al behoud van de huidige kwaliteit is een uitdaging. In de bouw zijn in de afgelopen decennia vele materialen gebruikt die de recycling niet eenvoudiger maken. Ook in nieuwe bouwproducten zitten recyclingproblemen. We zijn er nog lang niet en vooralsnog zal de sloopafvalstroom complexer worden als erfenis uit de eerdere bouwpraktijk.

Wind mee?

De wens om een circulaire en duurzame economie te realiseren levert veel kansen op. Positief, maar vanzelf gaat het zeker niet. De einde-afval status voor recyclinggranulaten is een positief voorbeeld, maar krijgt nog weinig navolging. Veel, ook nieuwe, regelgeving is ronduit belemmerend en werkt zelf averechts. Voorbeelden genoeg: Omgevingswet, verplichting tot binnen breken en financiële zekerheidsstelling. Besluit bodemkwaliteit, onduidelijkheid in eisen en decentralisatie. LAP3: gebrek aan instrumentatie en prioritering voor beheersing van ZZS. Het VTH stelsel hapert. En dan nog Europese regelgeving zoals de Bouwproductenverordening die het private stelsel van certificering (kwaliteit!) onder druk zet. Alles bij elkaar is het een hele opgave om te blijven recyclen, laat staan om circulair te worden.

Tot slot

Een transitie ondersteun je onder andere door hetgeen je niet wil te beperken of weg te nemen. Zo lang de markt bepalend is, zal de economische waarde de belangrijkste sturing geven en dat is niet altijd de meest duurzame. Dan helpt het als de deur naar laagwaardige processen laagwaardige toepassingen en vlucht via export gesloten wordt. De overheid is dan aan zet. BRBS Recycling denkt daar over mee. Recycling past naadloos in de circulaire economie, maar wordt niet makkelijk gemaakt. Het belang van grondstoffen zal toenemen. Recycling voorziet in een duidelijke maatschappelijke behoefte, dus er mag vertrouwen zijn dat drempels zullen worden overwonnen. Daarom is het noodzakelijk dat de recycling haar maatschappelijke bijdrage verder kan ontwikkelen en tot meer kwaliteit en continuïteit kan komen, zowel als het gaat om de efficiënte ontzorging op afvalgebied als de hoogwaardige toelevering op grondstoffengebied.

  • Recycling
Gerelateerde artikelen
Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie

‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en dient tijdens het recyclingsymposium als subtitel en is tevens de leidraad voor dagvoorzitter Harry...

VanDenNoortJubileum
80 jaar Van den Noort – een familieportret

Toen Kees van den Noort in 1944 begon met een handel in zand en grind kon hij niet bevroeden dat hij de daarmee de basis heeft gelegd voor een bedrijf dat in 2024 ongeveer honderd medewerkers heeft en...

Doe maar apart
Vervolg campagne ‘Doe maar apart’ in september van start

De campagne ‘Doe maar apart’ in 2023, gericht op elektronisch afval en batterijen, krijgt in september 2024 een vervolg. We roepen onze leden op om aan te sluiten. Samen hebben we nóg meer bereik en d...

Logo BEwerken 25 jaar
25 jaar BEwerken #2

Dit jaar wordt het kwartaalblad BEwerken 25 jaar uitgegeven. In elke uitgave van dit jaar besteden we daarom aandacht aan deze mooie mijlpaal. Het is immers best uitdagend om continuïteit in een veren...

Superheld
‘Branche-onboarding’ wil nieuwkomers in de afvalbranche behouden

De schaarste op de arbeidsmarkt maakt het voor werkgevers niet alleen uitdagender om nieuwe werkgevers te vinden, maar benadrukt des te meer het belang om huidig personeel te behouden. Het binden & bo...

Seijbel Photography-0347_WEB
Vakbeurs Recycling in Gorinchem brengt de gehele afvalsector samen

Onafhankelijk platform Vakbeurs Recycling, dat plaatsvindt op 12, 13 en 14 november 2024, vormt hét netwerkmoment voor de afvalsector in Evenementenhal Gorinchem. Professionals op het gebied van recyc...

RecyclingGranulaat
Regionale voorjaaroverleggen BRBS Recycling weer goed bezocht

Op 12, 13 en 14 maart vonden de regionale voorjaar-overleggen van BRBS Recycling weer plaats op verschillende plekken in het land. Op de locaties van WEEE NL in Apeldoorn, Recycling Kombinatie REKO in...

Auping
Ministerie van IenW voorziet doorontwikkeling van UPV

Vast heeft u de term ‘UPV’ al eens gehoord of heeft u er zelfs al mee te maken gehad. Als professional, inwoner of consument. En anders heeft u er waarschijnlijk toch mee te maken gehad… Bijvoorbeeld ...

Recypedia Hergebruik
Hergebruik

Hergebruik is een term die veel gebruikt wordt als het gaat om beheer van afvalstoffen. In het gewone taalgebruik is het een breed begrip, zie ook het woordenboek: Hergebruik is: 1) Hercirculatie 2) R...

BEwerken ONLINE
Nieuwe Europese doelen voor bouw- en sloopafval?

Voor bouw- en sloopafval geldt op Europees niveau een doelstelling van zeventig procent hergebruik, recycling en nuttige toepassing. Onder nuttige toepassing wordt ook verstaan het zogeheten 'opvullen...

Logo BEwerken 25 jaar
25 jaar BEwerken #1

“Als voorzitter van de BRBS heb ik de eer om aan u het eerste exemplaar van ‘BEwerken’ te mogen aanbieden. Ik ben er trots op u te mogen melden dat het hier gaat om hèt blad over de laatste ontwikkeli...

Wouter Koenderman
Veelheid aan zinnige en onzinnige argumenten

Op 1 april 2023 is het langverwachte statiegeld op metalen drankverpakkingen ingevoerd. In de aanloop naar het besluit bestookten voor- en tegenstanders het publiek met een veelheid aan zinnige en onz...

Foto_Mark_Kuijken
Water aan de lippen

Op 17 januari 2024 richtte ik als voorzitter van BRBS Recycling het woord tot de leden en donateurs van onze vereniging tijdens de nieuwjaarsreceptie. Aan het eind van mijn nieuwjaarspeech wenste ik e...

Foto_fysieke_ruimte
Ruimte die geschikt is voor recyclingactiviteiten reserveren’

De ruimte in Nederland is schaars. We staan voor een aantal grote opgaven dat ruimte vraagt, zoals woningbouw, energietransitie, natuurherstel en klimaatadaptatie. Binnen onze branche is het echter de...

Chemische_Recycling_WEB
Chemische recycling, onomkeerbare weg naar een duurzame realiteit ?

De Nederlandse afvalsector staat op het punt van een revolutionaire verandering met de opkomst van chemisch recyclen. Namens de ondersteunende partners Circulaire Biobased Delta, Chemelot Circular Hub...

Foto_Taskforce
Jaaroverzicht 2023 Taskforce Batterijbranden

Batterijbranden vormen een maatschappelijk probleem, waarbij de inzet van alle partijen in de keten noodzakelijk is. De verschillende ketenpartijen (BRBS Recycling, NRF, NVRD, Stibat Services, Stichti...

Foto MSB
Milieu Service Brabant staat voor flexibiliteit en professionaliteit

Wie met Mark Kuijken en Henk Wagenaars over de inzameling en recycling van afvalstromen praat, merkt meteen dat het hier gaat om twee bevlogen collega’s. Zij hebben hun hart verpand aan de afvalverwer...

BEwerken ONLINE
FIR vergadering Parijs

De jaarlijkse bijeenkomst van de FIR vond deze keer plaats in Parijs bij het Franse lid SEDDRe. De opkomst was wederom hoog. Tijdens presentaties is ingegaan op omvang van de recycling die in FIR is v...

Eau Lounge
Algemene Ledenvergadering in het teken van afscheid en stikstof

De Algemene Ledenvergadering van BRBS Recycling staat normaal gesproken in het teken van financiële zaken, rapportages vanuit de verschillende werkgroepen en vooral onderling bijpraten. Dit jaar waren...

Wisseling van de wacht
Wisseling van de wacht

Voor veel mensen is Ton van der Giessen, naast CEO van Van Werven, hét gezicht van BRBS Recycling. Eind 2011 trad hij toe tot het bestuur van BRBS Recycling en anderhalf jaar later, op 24 april 2013, ...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen ga...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbren...

Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie ‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en...

Prezero.02
Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie “Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en nie...

Circulair_Slopen
Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie “Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een s...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Prezero.02

Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie

“Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en niet over duurzaamheidsbeleid. Maar dit afvalbeleid staat al wel en stevig ook. Om de circulaire economie echt aan te jagen, is consistent duurzaamheidsbeleid voor langere termijn noodzakelijk.” Nout van... lees meer

Urban Mining -EIB rapport

Materiaalstromen in de bouw en infra

In vervolg op het in januari 2020 verschenen rapport “Materiaalstromen, milieu-impact en energieverbruik in de woning- en utiliteitsbouw” is in 2022 aanvullend de GWW in kaart gebracht. De studie is uitgevoerd door EIB, Metabolic en SGS Search. Resultaat is een kwantitatieve schets van de materiaals... lees meer