Versnelling van de transitie door een verbeterde governance structuur voor UPV’s
woensdag 23 augustus 2023
12 april markeerde dit jaar Earth Overshoot Day, de dag waarop Nederland alle grondstoffen voor de rest van 2023 heeft verbruikt. Het is moeilijk te geloven dat dit als vanzelfsprekend wordt beschouwd en geaccepteerd, zonder aan de noodrem te trekken. Het is hoog tijd voor verandering in de gehele keten, want niet alleen moeten we snel handelen, we moeten ons ook inzetten voor het voorkomen van gebruik van grondstoffen, stimuleren van hergebruik en recycling van grondstoffen.
Brede aanpak
Om dat te bereiken hebben we veel maatregelen nodig. Vanuit zowel de Europese als Nederlandse overheid. Zoals een verplichte bronsortering voor bedrijven en, indien niet mogelijk, een verplichte sortering van het bedrijfsafval op zoveel mogelijk grondstoffen, een verbod zoals een verbrandingsverbod voor recyclebare materialen. Daarnaast kunnen ook verbeterde UPV-systemen bijdragen aan het terugdringen van het grondstoffengebruik.
Verouderde UPV-systemen
De bestaande UPV-systemen stellen de producenten verantwoordelijk voor de gehele keten van hun product, ook in de afdankfase. Deze bestaande UPV’s zijn succesvol geweest in de totstandkoming van de eerste ketenaanpak, waarbij producenten verantwoordelijkheid dragen voor de afdankfase van het door hen op de markt gezette product. Maar ze hebben ook hun mankementen. Ze zijn opgezet om de recycling te stimuleren, ten gunste van kwantiteit, maar vanaf dit moment moeten de pijlen gericht worden op de kwaliteit van recycling.
De conclusie van het Planbureau voor de Leefomgeving
Producentenverantwoordelijkheid leidt niet per se tot duurzaam gedrag van de markt. Producenten zoeken naar kosten efficiënte manieren om aan de wettelijke doelen te voldoen, maar ook niet meer dan dat.
Zoals in het interview met het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), ook in deze uitgave van BEwerken, wordt aangekaart is er geen heilige graal voor wat betreft de weg naar een circulaire economie. Instrumenten en maatregelen zoals een verbrandingsverbod op recyclebaar materiaal en het stimuleren van het gebruik van secundaire grondstoffen en materialen, kunnen elkaar versterken bij het nastreven van de 50 en 100 procent doelstellingen.
Rollen en verantwoordelijkheden
Bij een circulaire economie spreken we van ketenverantwoordelijkheid. Iedere schakel staat aan het begin van de keten die onlosmakelijk aan elkaar verbonden is. Bij het missen van één van de schakels of het niet nastreven van de doelstellingen door een ketenpartner, zal een circulaire economie een zware opgave zijn. De verantwoordelijkheden liggen uiteen maar vallen ook samen. Zo zijn producenten verantwoordelijk voor het recyclebaar maken van de materialen en producten die zij produceren, de gebruiker verantwoordelijk voor het juiste gebruik en afvoeren van deze materialen en de recycler verantwoordelijk voor een kwalitatief hoogwaardige recycling.
Geluiden uit de branche
De geluiden uit de branche zijn helder: ‘sturing vanuit de overheid is gewenst en de koplopers uit de branche zouden betrokken moeten worden bij de inrichting van deze UPV-systemen. Degenen die geacht worden te investeren in recyclinginstallaties, praten momenteel niet mee in de totstandkoming en uitvoering van het UPV-systeem. Kennis en deskundigheid zitten niet aan tafel. Inzameling, op- en overslag, verwerking, administratie, dataverwerking, certificering, et cetera, alles moet hierin meegenomen worden’. Het gehele productieproces dient zo ingericht te worden dat ieder product gemaakt wordt om uiteindelijk te kunnen recyclen. Hierbij kan er gedacht worden aan het toekennen van eerlijke prijzen, waarbij onder andere de kosten voor recycling kosten in zijn verwerkt Het produceren van materialen met een langere levensduur is essentieel. Sturing op kwaliteit in plaats van op kostenbesparing en doorloopsnelheid is essentieel. Businessmodellen moeten aangepast worden en de wegwerpcultuur moet op de schop. Hierdoor wordt het mogelijk om hoogwaardige recycling naar een hoger niveau te tillen. Er is nog een lange weg te gaan.
- Recycling
Sponsored content
242731043.png){kind=logo}
Partner content
Focus 2
West-Noord-Brabant hotspot voor biobased bouwstenen
19 november 2024 De komende drie jaar gaan elf partners in West-Noord- Brabant onder leiding van TNO aan de slag om met lokale plantaardige reststromen groene bouwstenen te maken. lees meer
Focus 4
Herziene EVOA vanaf 2026
8 oktober 2024 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA). De oude EVOA uit 2006 is op 20 mei 2024 vervangen. In deze bijdrage sta ik stil bij een aantal belangrijke wijzigingen die stapsgewijs vanaf 2026 ingaan. lees meer