Cor Luijten, Miguel Kerkstra en Ronald Zandbergen van de gemeente Rotterdam zijn in 2019 met het Bouwwaardemodel naar buiten getreden. Het Bouwwaardemodel is een overkoepelend model dat moet leiden tot integraal systematisch denken en handelen. Het model gaat onder andere uit van de waarde van bouwmaterialen & bouwobjecten en geeft het begrip circulariteit mede vorm door de rollen/functies in de bouwketen. Het uitvoeringsteam Circulair ontwerpen van het Betonakkoord, onder leiding van Jack van der Palen heeft het model verder door ontwikkeld. Het Bouwwaardemodel is ook gepositioneerd in het Bouwakkoord staal.

Wij spraken Cor Luijten, adviseur bij Gemeente Rotterdam over dit model, de implementatie en over de kansen en handelingsperspectieven voor de recyclingbranche. Zowel in de circulaire bouweconomie als bij het Bouwwaardemodel gaat het om het zo lang mogelijk in de keten houden van grondstoffen en materialen. Cor Luijten: “Mede naar aanleiding van het stortverbod in de jaren negentig hebben de Recyclers een mooie slag gemaakt. In 25 jaar zijn slopers en recyclers er in geslaagd om 95-98% van onze grondstoffen en materialen circulair toe te passen. Dat is een heel positieve ontwikkeling geweest, maar om te komen tot een circulaire bouweconomie en de ambities van de klimaatopgave komen er nu nieuwe vraagstukken.  Bijvoorbeeld: er is nu een ambitie om van oud beton nieuw beton te maken. Dit betekent dat verdere verschoning in het recyclingproces van belang is en dit is een nieuwe uitdaging voor de recyclers die hierop ingesteld moeten zijn als het gaat om recyclinginstallaties en sorteersystemen. Ook de opkomst van toepassingen van andere secundaire en biobased grondstoffen zal impact hebben op toekomstige recycling processen en installaties. Uiteindelijk komt het bij recyclers uit. Zij zijn het circulaire sluitstuk in de kringloop en daarmede ook weer een startpunt van de circulaire economie.”

Cor Luijten ziet dan ook een rol voor de leden van  BRBS Recycling als schakel in de bouwketen om te komen tot de landelijke ambities van de circulaire bouweconomie in 2030/2050. “De input van recyclers is essentieel bij het toepassen van het gedachtengoed achter het Bouwwaardemodel en de uiteindelijke haalbaarheid van een circulaire economie. Iedere schakel kan binnen zijn eigen rol/functie een eigen circulaire invulling geven echter dat geeft geen garantie voor het wel of niet kunnen aansluiten op de volgende schakel. Zo dient iedere schakel zich bewust te zijn van de impact van  ontwerp-, materialen- of productiekeuze, voor de opvolgende schakel tot en met de recycling. Door over je eigen grenzen heen te kijken bewerkstellingen we  een circulaire economie” aldus Cor.

Toekomst van recycling

De recyclingbranche is onderhevig aan allerlei ontwikkelingen. Zo zullen de branche, de installaties, systemen en de manier van werken er over 10 jaar anders uitzien. Het meedenken en meebewegen van de recyclingbranche is van belang om de juiste impact te krijgen op de huidige capaciteit bij het gebruik van eventueel nieuwe materialen zoals bijvoorbeeld geopolymeren en biobased beton. Kunnen verschillende betonsoorten herkend en gesorteerd worden met de huidige installaties en hoe wordt de kwaliteit hiervan behouden en gegarandeerd in een 2^e of 3^e leven? We hebben vandaag niet de hele oplossing, maar kunnen wel op juiste plekken deze discussie voeren. Uiteindelijk zie je dat het Bouwwaardemodel kan helpen bij het positioneren en implementeren van nieuwe recyclebare materialen, het inzicht te geven in wat het betekent voor de recyclers. Zo kan men op het juiste moment de vraag stellen:  ”zijn we daar in de gehele keten wel gelukkig mee? Waar staan we per ketenpartner in het model? ” Hoe meer schakels ontbreken in een bepaald proces c.q. discussie hoe moeilijker het is om tot een passende keuze en oplossing te komen.

Waar andere modellen vooral nog gaan over hoe om te gaan met afval of het verminderen van afval, gaat het Bouwwaardemodel uit van het toekennen van waarde aan materialen en of grondstoffen. Iedere schakel, van bouwer, ontwerper en architect tot aan sloper en recycler zullen zich bewust moeten zijn van de impact van hun keuzes. Daarin kunnen zowel ontwerpers, leveranciers en bouwers rekening houden met de mogelijkheden van de sloop en recycling capaciteiten en technieken en kunnen recyclers en slopers zich gerichter gaan ontwikkelen en investeren in installaties die de toekomstige stroom van grondstoffen en materialen aan kan. Want alles wat ooit gebouwd is, komt uiteindelijk terug bij slopers en recyclers.

Het vervolg

De vraag voor de recyclingbranche is: welke stappen kan en dient de branche te  maken om de kwaliteit van de secundaire grondstoffen op een nog hoger niveau te krijgen, zowel nu als in de toekomst? Dit betekent dat de branche zich deze vraag zowel aan het einde als aan het begin van de bouwketen kan stellen voor een langere levensduurverlengende circulaire kringloop.  Dit is van toegevoegde waarde om in de toekomst betere circulaire toepassingen te kunnen waarborgen. Hierdoor besparen we het gebruik van primaire grondstoffen en het milieu.

• Innovaties