Eisen aan recycled content

In Nederland werken we bij voorkeur met prestatie-eisen en niet met samenstellingseisen. Dat biedt meer ruimte voor innovatie, ook voor inzet van secundaire grondstoffen. In de praktijk betekent dit echter niet dat de inzet van gerecycled materiaal daarmee ook wordt gestimuleerd. Verplichtingen blijken soms nodig. Zo verplicht de Europese Single-Use Plastic Richtlijn bijvoorbeeld dat plastic PET-flessen in de EU vanaf 2025 voor minstens 25% en in 2030 voor 30% uit gerecycled plastic moeten bestaan.

Italië kent als een van de weinige landen ook eisen aan recycled content van bouwproducten, zie tabel. Het land geeft daarmee een eigen invulling aan de Europese Verordening bouwproducten (Construction Products Regulation, CPR) en wel de fundamentele eis (BWR) nr.7 ‘Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen’. Hierbij zou ook het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en secundaire materialen in het bouwwerk moeten worden gewaarborgd. Deze fundamentele eis is Europees nog niet uitgewerkt en daarom nog niet geëffectueerd, waardoor er nog geen geharmoniseerde eisen in de Europese landen bestaan. In de komende jaren wordt wel een uitwerking verwacht. Onder meer omdat het New Circular Economy Action Plan uit 2020 onder de Europese Green Deal als mogelijke maatregel noemt om eisen te stellen aan recycled content voor bepaalde producten onder de Verordening bouwproducten.

Tabel. Voorbeeld van eisen in Italiaanse bouwregelgeving (uit: CAM Edilizia / MINIMALE MILIEUCRITERIA VOOR DE TOEKENNING VAN ONTWERPDIENSTEN EN WERKEN VOOR HET NIEUWE CONSTRUCTIE, RENOVATIE EN ONDERHOUD VAN OPENBARE GEBOUWEN, GAZZETTA UFFICIALE DELLA REPUBBLICA ITALIANA, n.259, 6-11-2017) 

ISO 14021 leidend in interpretatie

Recycled content klinkt charmant door eenvoud, maar is het momenteel in de praktijk niet. In een aantal gevallen is het simpel. Bij gebruik van bijvoorbeeld betongranulaat bestaat weinig twijfel: dit is gerecycled materiaal en via recepturen of materiaalbalansen kan snel en eenvoudig het recycled contentpercentage worden bepaald. Er zijn echter addertjes onder het gras. ISO 14021 Environmental labels and declarations — Self-declared environmental claims (Type II environmental labelling) is de leidende norm voor interpretaties. De norm maakt onderscheid naar recycled content uit zogenoemd ‘post-consumer’ (gebruikt) en ‘pre-consumer’ (niet gebruikt) afval. Pre-consumer gerecycled materiaal telt mee als recycled content zolang het om afval gaat en geen (bij)product betreft. Denk hierbij aan de discussie over gebruik van hoogovenslak in cement. De Europese afvalstoffenwetgeving is bepalend of iets afval of product is. Productieafval dat intern bij een fabrikant wordt gerecycled telt volgens ISO 14021 niet mee als recycled content, maar wel weer als het elders wordt opgewerkt. En hoe telt het percentage in mengsels? De interpretatie van materiaal als ‘recycled content’ is daarmee niet zo eenduidig als de term doet vermoeden.

Verifiëren van recycled content claims

Om circulariteit te meten maakt men al gebruik van de parameter recycled content. Bij de uitvoering van de verplichte Milieuprestatie Gebouw (MPG)-berekening voor gebouwen en meting van de Milieukostenindicator (MKI) in de GWW, wordt de ‘inzet secundaire grondstoffen’ gerapporteerd door middel van levenscyclusanalyses (LCA). Deze parameter wordt gebruikt in diverse circulariteitsindeces en is van belang voor het meten van circulariteit. Het nationale Platform CB’23 werkt aan de opzet hiervan. Het toenemende belang rechtvaardigt dan ook een externe verificatie.

SGS verifieert in Italië al vele jaren recycled content claims van producenten volgens ISO 14021. SGS INTRON Certificatie heeft nu een soortgelijk protocol opgesteld. Het protocol verifieert of er daadwerkelijk sprake is van gerecycled materiaal en of de berekening van het percentage op juiste wijze gebeurt op basis van inkoop en het productieproces. Momenteel worden nog geen ‘chain of custody’-controles uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld wel gebeurt bij FSC-hout of wordt voorbereid in de Green Deal ‘Betrouwbaar bewijs voor toepassen van kunststof recyclaat’. In de toekomst kan verificatie ook onderdeel gaan uitmaken van reeds bestaande (KOMO-)certificering.

Verandering noodzakelijk om plaats in circulaire bouweconomie te claimen

Bij SGS INTRON zijn we ervan overtuigd dat recycled content en het aantonen ervan, de komende jaren steeds belangrijker wordt. Zonder deze aandacht wordt te weinig gerecycled materiaal hoogwaardig toegepast. Er zijn nog veel bouwmaterialen die weliswaar recyclebaar zijn, maar zich niet wagen aan inzet van recycled content. We willen graag helpen dat te veranderen. Nadere afspraken over en verificatie van het meten ervan, ondersteunen daarbij om recycled content de juiste waarde te geven in een circulaire bouweconomie.

• Recycling