We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Vergunningprocedures stroperig en traag; hoe komt dat?

dinsdag 24 oktober 2023

Artikel door ing. Norma van den Wijngaard – de Graaf, senior-adviseur milieu bij Milon

Ik hoor met enige regelmaat ondernemers verzuchten dat procedures zo lang duren. Ook krijg ik vaak de vraag of ik als adviseur de druk op kan voeren om zaken sneller te laten lopen.

Delen

Hoe is het geregeld

De normale proceduretermijnen voor reguliere en uitgebreide procedures liggen in de wet vast en variëren van 8 tot 26 weken (zie het artikel “Snellere vergunningverlening onder de Omgevingswet?”). Toch komt het vaak voor dat deze proceduretermijnen veel langer zijn dan wettelijk is vastgelegd. Uit eigen ervaring weet ik dat dit meerdere oorzaken heeft die voor een deel te wijten zijn aan de overheid zelf maar ook aan de ondernemer. In dit artikel wil ik daar dieper op ingaan en een beeld schetsen van de dagelijkse praktijk waar milieuadviseurs mee te maken hebben.

Hoe wordt omgegaan met de actuele problemen

Het meest in het oog springende probleem van de afgelopen jaren is de capaciteit en kennis. Niet alleen bij overheden en omgevingsdiensten maar ook bij bedrijven/adviesbureaus. Overal speelt personeelskrapte een rol en de arbeidsmarkt is oververhit op dit moment. Door de grote vraag en het geringe aanbod is het lastig om aan voldoende kundig personeel te komen. Ervaren vergunningverleners en milieuadviseurs zijn moeilijk te vinden waardoor werk blijf liggen. Bij Omgevingsdiensten vertaalt deze onervarenheid zich in een hele formele houding en opstelling. Communicatie vindt vooral per brief plaats wat leidt tot onnodig vertraging van procedures. Even een telefoontje om verduidelijking te vragen vindt niet (meer) plaats en de beoordeling wordt afgebroken. “Weer een procedure weg van de to-do list”: zullen velen denken. Het afhandelen van procedures met een harde einddatum (procedures die van rechtswege worden verleend met een zogenaamde lex silencio positivo) heeft voorrang. Overige procedures zonder deze harde einddatum (ofwel termijn van orde) blijven liggen. Denk aan m.e.r.-beoordelingen en meldingen Activiteitenbesluit. Verschillende overheden sturen zelfs brieven waarin is aangegeven dat bepaalde aanvragen niet meer in behandeling worden genomen.

Een tweede oorzaak die een grote bijdrage levert in de vertraging, is de problematiek rondom milieuthema’s die landelijk spelen of die zelfs landsgrenzen overstijgen. Denk aan de stikstofproblematiek en andere grote dossiers waarmee we momenteel kampen, zoals de energietransitie en de eisen uit het klimaatbeleid. Doordat vertraagde of zelfs geen besluitvorming plaatsvindt op landelijk niveau kunnen provincies en gemeenten die verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van beleid niet tot oplossingen komen. De geitenpaadjes die als noodgreep in de afgelopen periode zijn bewandeld zijn door verschillende uitspraken van de rechter tenietgedaan.

Hoe werkt het in de praktijk

Vergunningverlening is zonder bovenstaande oorzaken sowieso al een tra(a)g(er) proces. Dit komt ten eerste omdat bij vergunningverlening door procedurele verplichtingen, zoals het uitvoeren van een m.e.r.-beoordeling voorafgaand aan een aanvraag, extra tijd nodig is. De beoordeling van een m.e.r.-aanmeldnotitie en een aanvraag lijken veel op elkaar (maar zijn dat toch echt niet!). Door beoordelaars wordt vaak bij de m.e.r.-beoordeling al met de bril gekeken als ware het een aanvraag omgevingsvergunning. Dat kan soms efficiënt zijn in het vervolgtraject, maar leidt meestal tot dubbel werk. Ook kun je je afvragen hoe waardevol de m.e.r.-beoordeling als instrument is, omdat uit het m.e.r.-besluit meestal blijkt dat geen milieueffectrapport nodig is.

Verder moeten, door de toegenomen complexiteit van processen en activiteiten, de aanvragen steeds meer gedetailleerde informatie bevatten. Dit vraagt niet alleen meer kennis en kunde van bedrijven en hun adviseurs, maar ook van overheden om deze aanvragen te kunnen beoordelen. Als sprake is van processen en emissies die leiden tot (ernstige) belasting van de leefomgeving kan beoordeling lastig zijn en langer duren. Denk daarbij aan zeer zorgwekkende stoffen. Dit kunnen kankerverwekkende of mutagene stoffen zijn. Hierover wordt op Europees niveau steeds meer geëist en dat werkt door in onze landelijke wet- en regelgeving. In dit soort trajecten zie je de laatste jaren door een toename van de algemene kennis bij bedrijven en burgers dat (maatschappelijke) druk door de omgeving ontstaat. Ook kan handhaving en/of een calamiteit aan de orde zijn. Dit leidt dan weer tot bestuurlijke en politieke inmenging en een formelere en strakkere houding van de overheid in de procedures bij deze bedrijven.

Door de koppeling in de wet van ruimtelijke en milieuaspecten moet een aanvraag op meerdere wettelijke onderdelen beoordeeld worden. Dit is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van het afwijken van het bestemmingsplan. Dan zijn er meerdere instanties nodig om de verschillende onderdelen van de aanvraag te beoordelen (zoals gemeente en Omgevingsdienst voor bouwen, milieu en afwijken van de regels van het bestemmingsplan) wat vervolgens ook weer vaak tot vertraging leidt.

Tenslotte is niet onbelangrijk dat de kwaliteit van de vergunningaanvraag goed moet zijn. Voor een goede aanvraag is de informatie van het bedrijf over de activiteiten en processen essentieel, zodat voorzien kan worden in goede rapportages en consistentie in de aanvraag. In de praktijk merken wij als adviseur nog wel eens dat het belang hiervan en de prioriteit hiervoor niet altijd even helder is bij de ondernemer. Dat is heel erg jammer, want een goede omgevingsvergunning is waarde verhogend bij verkoop van een bedrijf. De investeringen in de vergunning en in maatregelen en voorzieningen die nodig zijn voor het beschermen van het milieu en de omgeving van het bedrijf, zouden belangrijke thema’s voor elke ondernemer moeten zijn en een vast onderdeel van het investeringsprogramma bij uitbreiding of wijziging van processen en activiteiten.

Hoe gaat het onder de Omgevingswet

Onder de Omgevingswet zijn kortere procedures (regulier i.p.v. uitgebreid) de basis. Echter zijn voor de zwaardere milieubelastende activiteiten toch nog langere procedures als uitgangspunt genomen. Dus niet elke milieubelastende activiteit is te realiseren met een korte procedure. De kortere procedures lijken tot meer snelheid te leiden. Het nadeel is echter dat daardoor een verschuiving van overleg en beoordeling van stukken is te verwachten naar het voortraject. Voor de beoordeling van documenten in het voortraject gelden geen wettelijke termijnen. Hierdoor lijkt het dan, dat na het indienen van deze voorgesproken stukken, de proceduretermijnen worden gehaald. Als een adviseur/ondernemer ervoor kiest om toch alvast een aanvraag formeel in te dienen, dan zal dit -zoals nu ook gebeurt- ertoe leiden dat aanvragen sneller buiten behandeling worden gelaten, gewoonweg omdat er onvoldoende tijd is om de aanvraag te beoordelen en met een korte procedure af te handelen.

We merken dat overheden op dit moment geen nieuwe procedures meer starten vanwege de naderende datum van in werking treden van de Omgevingswet op 1 januari 2024. Dit speelt vooral een rol bij het opstellen van bestemmingsplannen. In de wet is geregeld dat een bestemmingsplan in ontwerp moet zijn vastgesteld om onder het oude recht na 1 januari 2023 verder te mogen worden afgehandeld. Procedures waarvoor nog geen ontwerp is vastgesteld moeten daarna worden getoetst aan de Omgevingswet. Dit zou kunnen betekenen dat de toetsing weer opnieuw moet plaatsvinden. Om dat te voorkomen laten veel overheden weten niet meer te starten met een procedure onder het huidige recht.

Hoe gaan we verder?

Voorlopig lijkt het er dus niet op dat vergunningsprocedures sneller zullen verlopen, ondanks de intentie van de Omgevingswet. Dit komt vooral omdat de inhoudelijke toetsingskaders niet zijn gewijzigd en er voor lastige milieuthema’s geen oplossing is. Ook voor de krapte op de arbeidsmarkt is op de korte termijn geen oplossing beschikbaar. Het opleiden van nieuwe milieudeskundigen vergt nog wel enige jaren. Dus op de vraag of wij de druk kunnen opvoeren om procedures sneller te laten verlopen is het antwoord: “nee, helaas niet”.

  • Beleid
  • Wetgeving
Gerelateerde artikelen
Merijn Tinga en Frans Timmermans
Met vingerwijzen komen we niet vooruit

Met ingang van 31 december 2022 wordt statiegeld op blikjes ingevoerd. Dat schrijft staatssecretaris Stientje van Veldhoven in een brief aan de Tweede Kamer. Zij hakte de knoop vervroegd door omdat he...

BEwerken ONLINE
Financiële zekerheid nog geen gelopen race

Tot 2009 konden afvalbedrijven worden verplicht reserves aan te houden voor het geval ze milieuschade zouden veroorzaken. Die mogelijkheid werd echter afgeschaft, maar lijkt met de invoering van de Om...

BEwerken ONLINE
Nieuwe versie AERIUS Calculator geeft hogere berekende stikstofdepositie aan

Vanaf 15 oktober 2020 moet de release van een nieuwe versie van AERIUS Calculator worden gebruikt om stikstofdepositieberekeningen uit te voeren, waarmee onder meer het effect van een industriële acti...

BEwerken ONLINE
Inventariseren Zeer Zorgwekkende Stoffen in afvalstoffen: wie is aan zet?

Veel bedrijven in de sloop- en recyclingsector worden de laatste tijd geconfronteerd met verzoeken van het bevoegd gezag om inzichtelijk te maken of, en zo ja, welke Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) in...

BEwerken ONLINE
Een handhavingswaarschuwing en nu?

Nederland telt op dit moment 161 Natura 2000-gebieden. Ter voorkoming dat de natuur in ons land nog verder achteruitgaat, zijn er eind 2018 zo’n 400 extra maatregelen aangekondigd. Daartoe behoren ook...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers

Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen gaan in de toekomst uitsluitend nog bouwen met CO2-arm beton. De partijen hebben gezamenlijk met het B...

Wood-waste
Het certificeren van recycled content volgens KOMO BRL7010

Termen als ‘climate change’, ‘de green deal’ en ‘circulariteit’ worden bijna dagelijks wel ergens in een krant, vakblad of het journaal genoemd. Zowel op nationaal, Europees als globaal niveau is hier...

Recypedia Groene en Oranje lijst afvalstoffen
Groene & Oranje lijst afvalstoffen

De Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA) beschrijft de Europese voorschriften voor het vervoer van afval over de grens binnen Europa en OESOlanden. Niet het binnenlands transport. De E...

ILenT
Inspectie Leefomgeving en Transport werkt aan zaken die burgers raken

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) werkt dagelijks aan veiligheid, vertrouwen en duurzaamheid in transport, infrastructuur, milieu en wonen. Zo houdt zij bijvoorbeeld toezicht op het beheer ...

Thermische_reinigingsinstallatie
Raad van Arbitrage: export van TAG komt aannemer duur te staan

De Raad van Arbitrage in bouwgeschillen heeft onlangs in hoger beroep beslist dat een aannemer ruim een kwart miljoen euro moet terugbetalen aan de gemeente Haarlemmermeer. De aannemer had verzuimd om...

Foto_Recypedia_AERIUS
AERIUS

AERIUS is het nationale instrumentarium voor berekening van stikstofdepositie. Het RIVM, vergunningverleners en overheden gebruiken AERIUS voor de monitoring van de stikstofdepositie.

TomBerendsen_bij_Van_Werven
CDA lijsttrekker voor het Europees Parlement Tom Berendsen op bezoek bij Van Werven

Europese samenwerking is van groot belang, zeker ook voor de recycling- en secundaire grondstoffensector. Op 22 november 2023 vonden de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland plaats en in juni 2024 vol...

Knelpunt_web
Knelpunten Regeling Bodemkwaliteit toegelicht

In het vorige nummer van BEwerken was te lezen dat met de introductie van de Omgevingswet een nieuwe Regeling bodemkwaliteit 2022 meekomt die aandacht behoeft in de sector. De genoemde zorgpunten is i...

Foto Vivianne
Er is nog veel werk aan de winkel

Sinds januari 2022 is mevrouw Vivianne Heijnen onze Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Eerder dit jaar vroegen we haar naar de stand van zaken rondom het Nationaal Programma Circulaire...

Jouw voordelen.kwaliteitsborger shutterstock_WEB
Ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen komt er aan

Naast de Omgevingswet is ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) vanaf 1 januari 2024 van kracht. Weliswaar in eerste instantie alleen voor nieuwbouw, maar vanaf 1 juli 2024 ook voor verbou...

Foto_Verkiezingen_Web
Een nieuw geluid?

Nu de uitkomst van de Tweede Kamerverkiezingen bekend is, kan begonnen worden met de kabinetsformatie en het opstellen van het regeerakkoord. Wat betekent dit voor het behalen van de Circulaire doelst...

Tom Berendsen bezoek Van Werven
CDA lijsttrekker voor het Europees Parlement Tom Berendsen op bezoek bij Van Werven

Europese samenwerking is van groot belang, zeker voor de recycling- en secundaire grondstoffensector. Op 22 november vinden de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland plaats en in juni 2024 volgen de ve...

shutterstock_WEB
Omgevingswet ondermijnt circulariteit bouwgrondstoffen

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zal er ook een aangepaste Regeling bodemkwaliteit van kracht zijn. Hierin zijn enkele nieuwe regels opgenomen, die voor bouwstofproducente...

Gevaarlijke stoffen foto
Blootstelling aan gevaarlijke stoffen als thema van jaarcongres Stichting Arbocatalogus Afvalbranche

Op donderdag 2 november 2023 organiseert de Stichting Arbocatalogus Afvalbranche (StAA) haar jaarlijkse congres. Dit jaar staat dat in het teken van werken met gevaarlijke stoffen. Het congres richt z...

BRBS Recycling
122 klimaatmaatregelen voor een rechtvaardig klimaatbeleid

Op 26 april 2023 presenteerde, inmiddels demissionair, minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten 122 klimaatmaatregelen. Dit om zo 22 megaton CO2 te besparen tegen 2030. Zo moet in 2030 de CO2-uitst...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen ga...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbren...

Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie ‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en...

Prezero.02
Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie “Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en nie...

Circulair_Slopen
Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie “Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een s...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Urban Mining -EIB rapport

Materiaalstromen in de bouw en infra

In vervolg op het in januari 2020 verschenen rapport “Materiaalstromen, milieu-impact en energieverbruik in de woning- en utiliteitsbouw” is in 2022 aanvullend de GWW in kaart gebracht. De studie is uitgevoerd door EIB, Metabolic en SGS Search. Resultaat is een kwantitatieve schets van de materiaals... lees meer

Wood-waste

Het certificeren van recycled content volgens KOMO BRL7010

Termen als ‘climate change’, ‘de green deal’ en ‘circulariteit’ worden bijna dagelijks wel ergens in een krant, vakblad of het journaal genoemd. Zowel op nationaal, Europees als globaal niveau is hier heel veel aandacht voor en dat wordt (gelukkig) steeds meer. lees meer