Met vingerwijzen komen we niet vooruit
maandag 7 juni 2021
Met ingang van 31 december 2022 wordt statiegeld op blikjes ingevoerd. Dat schrijft staatssecretaris Stientje van Veldhoven in een brief aan de Tweede Kamer. Zij hakte de knoop vervroegd door omdat het aantal blikjes in het milieu niet afneemt maar toeneemt.
Per blikje wordt straks 15 eurocent statiegeld gerekend. Net als voor kleine plastic flesjes, waarop vanaf 1 juli 2021 statiegeld wordt ingevoerd. Het doel van de maatregel is de circa 2 miljard blikjes die jaarlijks over de toonbank gaan in te zamelen en te recyclen in plaats van dat deze in ons milieu belanden.
Dit klinkt als muziek in de oren van Merijn Tinga, Plastic Soup Surfer, die al jaren strijdt tegen zwerfafval. Wij spraken hem over de weg die hij heeft afgelegd en welke invloed hij op deze ontwikkeling heeft gehad.
Van activist naar lobbyist
Merijn Tinga, afgestudeerd Bioloog en werkzaam als kunstenaar maakte een statement door 3 dagen lang, langs de kust op zijn eigengemaakte surfboard van gevonden plastic te kitesurfen. Hij veranderde in die 3 dagen van een kunstenaar naar dé Plastic Soup Surfer.
“If you can’t beat them, join them” is zijn motto. Merijn: “een grote olietanker kun je niet tegenhouden door ervoor te gaan liggen. Je zult meer bereiken als je mede achter het roer staat en de koers kan beïnvloeden.”
Als vervolgactie op zijn actie schreef hij dan ook in 2016 een motie voor de Nederlandse regering die uiteindelijk resulteerde in de invoering van statiegeld op alle plastic flessen en blikjes
Per 1 juli 2021 wordt het statiegeld op plastic flesjes dan ook ingevoerd, mede dankzij de acties van Merijn Tinga.
Verantwoordelijkheid nemen
Leiderschap en communicatie zijn de ingrediënten voor het succesvol doorvoeren en uitbreiden van het verminderen van zwerfafval. “Met vingerwijzen komen we niet vooruit.” Daarom dient iedereen in de keten zijn verantwoordelijkheid te nemen aldus Merijn.
Iedere schakel heeft zijn zone van invloed. Frisdrankfabrikanten en supermarkten zijn verantwoordelijk voor de logistiek, overheid voor wet- en regelgeving en de naleving daarop en de recyclingbranche voor het goed verwerken van het afval.
Daar houdt het niet op. Hoe graag we ook de grenzen opzoeken en oplossingen verzinnen voor alles wat ons toekomt, we zullen grenzen moeten stellen aan wat we wensen en willen, aldus Merijn. Ook hier ligt voor de afval- en recyclingbranche een verantwoordelijkheid. Proactief meedenken in oplossingen voor de toekomst. De huidige manier van produceren en de uitdaging die de branche daarmee heeft staat teveel op zichzelf. Afstemming hierbij is cruciaal om tot een goed en werkend systeem te komen.
Merijn is van mening dat de branche hierover zijn visie naar alle betrokkenen mag delen. Uiteindelijk zijn ook zij een groot onderdeel van de oplossing naar een circulaire economie.
Terug naar hervulbaar
Merijn “We moeten terug naar het hergebruiken van materialen. Dit geldt ook voor plastic. Daarmee is het statiegeld systeem stap 1, maar plastic is veel omvattender.
Regelgeving, samenwerking en leiderschap zijn hierin de sleutelwoorden. Het doel moet zijn de plasticvervuiling te stoppen en het product weer te gaan gebruiken waarvoor het bedoeld is. Verdienmodellen moeten heroverwogen en wellicht ook herschreven worden.”
Biologisch afbreekbaar plastic
“Het invoeren destijds van biologisch afbreekbaar plastic heeft alleen maar geleid tot een extra plastic stroom. Eén die niet te recyclen is en voor verwarring bij de consument zorgt. Ook hier is leiderschap nodig. De recyclingbranche kan hierin een grote rol spelen volgens Merijn. Door de consument duidelijke informatie te verschaffen, weten zij ook waarheen ze dit moeten afvoeren. Merijn roept de branche dan ook om een statement te maken.”
De naam biologisch afbreekbaar plastic klinkt vooral leuk, maar is voor de recyclingbranche een doorn in het oog.
Grens aan gemak
Plastic is gemakkelijk en goedkoop. Als we voor een duurzame omgang van de aarde willen gaan, zullen we grenzen moeten stellen aan het gemak hiervan, stelt Merijn Tinga.
De consument, retailer, fabrikant en afval- en recyclingbranche zullen samen tot het besef moeten komen dat de manier waarop we nu met plastic omgaan, geen duurzame keuze is.
Merijn neemt hierin zijn eigen verantwoordelijkheid. Door de onderwerpen die net dat laatste zetje nodig hebben, bij de politiek op de agenda te zetten. Zijn volgende campagne #missionmars is al gelanceerd.
- Circulaire Economie
- Wetgeving
Focus 2

Onderzoek naar informatiebehoefte stakeholders in circulaire plastics
27 februari 2025 In 2022 was slechts 11,2 procent van het in Nederland geproduceerde plastic circulair en dus afkomstig uit recycling of biogebaseerde bronnen. Om tegen 2050 tot een volledig circulair systeem te komen, deed TNO, in opdracht van het nationaal Groeifonds programma Circular Plastics NL (CPNL), onderzoe... lees meer
Beleid

Op weg naar een landelijk akkoord voor versnelde verduurzaming’
5 november 2024 De Samenwerkingsverklaring bouwmaterialenakkoord is sinds kort een feit. Het document wordt gezien als ‘een essentiële stap op weg naar een landelijk akkoord voor versnelde verduurzaming van alle materialen in de bouw’. Op weg naar een volledig circulaire bouweconomie in Nederland. lees meer