Veel minder blikjes op straat door statiegeld
dinsdag 12 september 2023
De invoering van statiegeld op blikjes per 1 april 2023 heeft direct grote invloed op de hoeveelheid blikjes in het zwerfafval. Dit blijkt uit het gepubliceerde rapport van Zwerfinator Dirk Groot over zijn onderzoek naar drankverpakkingen in het zwerfafval. In het tweede kwartaal van 2023 vond hij 55 procent minder blikjes dan in het tweede kwartaal van voorgaande jaren en het aantal blikjes neemt verder af, in juni vond hij 64 procent minder blikjes dan in maart.
Intensief zwerfafvalonderzoek
Groot doet al jaren intensief onderzoek naar alle soorten zwerfafval en zijn cijfers over drankverpakkingen worden sinds 2019 meegenomen in de halfjaarrapportages van Rijkswaterstaat. Sinds januari 2017 raapte en registreerde hij 121.153 drankverpakkingen over een afstand van 3628,3 kilometer in 68 verschillende steden en dorpen. Met de data die hij verzamelt adviseert hij overheden en bedrijven. Met succes gebruikt hij zijn data, om meer bewustwording te creëren en voert hiermee campagnes om veranderingen te initiëren en te versnellen.
Oude en beschadigde blikjes
De meeste blikjes die Groot sinds 1 april 2023 vond waren nog oude blikjes zonder statiegeld. Van de blikjes met statiegeld was de helft plat of zwaar gedeukt. “Er zijn nog steeds veel mensen die gewoon hun blikjes op straat gooien, ondanks het statiegeld”, zo zegt Groot, “maar ze worden weer opgeraapt door andere mensen voor het geld. Dat is een essentieel onderdeel van het succes van een statiegeldsysteem. Platte en zwaar gedeukte blikjes blijven gewoon liggen, die hebben geen opraapwaarde, want de statiegeldmachines accepteren ze niet. Je kunt je afvragen of dit juridisch gezien wel juist is en ook wat het bedrijfsleven met het geld doet dat ze op deze manier wel incasseren maar niet uitkeren.”
Afname plastic flesjes stagneert
Het aantal plastic flesjes op straat is volgens de Zwerfinator sinds de invoering van statiegeld met 70 procent afgenomen, maar het afgelopen jaar is de afname gestagneerd. Het aantal plastic flesjes waar verplicht statiegeld op zit (voor water, frisdrank en limonade) nam met 80 procent af, de hoeveelheid overige plastic flesjes met slechts 19 procent. Toch ziet Groot een lichtpuntje: “De hoeveelheid sapflesjes die ik vond halveerde”. Naar de oorzaak hoeven we volgens Dirk niet lang te zoeken: sinds vorig jaar mag er op vrijwillige basis statiegeld worden geheven op sapflesjes, wat een aantal bedrijven ook is gaan doen.
Niet geaccepteerde statiegeldflesjes
De Zwerfinator vond ook veel beschadigde en platte statiegeldflesjes die niet worden ingenomen door supermarkten. “Het vreemde is dat die flesjes bij veel supermarkten tot 1 april gewoon handmatig werden ingenomen, maar dankzij de marsorders van Statiegeld Nederland zijn ze hier bijna allemaal mee gestopt. Die platte en beschadigde flesjes blijven dus ook gewoon liggen. Daarnaast vind ik ook veel flesjes zonder etiket, die laten snel los waardoor de streepjescode niet kan worden gescand door de innamemachine, dus die hebben dan ook geen opraapwaarde meer. Op dat etiket staat ook het statiegeldlogo trouwens. Dat moet volgens de wet “onuitwisbaar” op de fles worden aangebracht. Aan die eis wordt bij de flesjes met loslatende etiketten simpelweg niet voldaan.”
Overige drankverpakkingen
De totale hoeveelheid overige drankverpakkingen veranderde nauwelijks. Van een vlucht naar andere drankverpakkingen om statiegeld te ontlopen kan daarom vooralsnog niet worden gesproken. De enige verandering die Groot ziet is een toename van het aantal middelgrote drankkartons van 0,3 tot 0,5 liter. Een aantal bedrijven stapte van plastic flesjes en over op deze drankkartons, waarbij Riedel (van merken als Goudappeltje, Taksi en Dubbelfrisss) de duidelijke koploper is. ”Hoe dit zich verder ontwikkelt moeten we nog zien, we hebben al een aantal van dit soort pakken uit de schappen weten te krijgen door bedrijven er op te wijzen dat deze pakken allesbehalve duurzaam zijn, maar die strijd duurt nog voort. Wat mij betreft moet er ook gewoon statiegeld komen op de drankkartons, en liever nog op alle soorten drankverpakkingen. Of, zoals ik graag zeg: op alles met een deksel of een dop”.
Bron: zwerfinator.nl
- Recycling
Sponsored content
242731043.png){kind=logo}
Partner content
Focus 2
West-Noord-Brabant hotspot voor biobased bouwstenen
19 november 2024 De komende drie jaar gaan elf partners in West-Noord- Brabant onder leiding van TNO aan de slag om met lokale plantaardige reststromen groene bouwstenen te maken. lees meer
Focus 4
Herziene EVOA vanaf 2026
8 oktober 2024 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA). De oude EVOA uit 2006 is op 20 mei 2024 vervangen. In deze bijdrage sta ik stil bij een aantal belangrijke wijzigingen die stapsgewijs vanaf 2026 ingaan. lees meer