We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Met circulair ontwerpen valt veel te winnen

zondag 2 mei 2021

Energie verbruikende of energie gerelateerde producten, zeg maar alles waar een stekker aan zit, dienen te voldoen aan de Europese richtlijn Ecodesign 2009/125/EG. In navolging van deze richtlijn besloot de Europese Commissie al in 2018 hier een grondstoffen paragraaf aan toe te voegen, die na uitwerking door het Europese Parlement is aangenomen. In het verlengde van het convenant Meer en Betere Recycling buigt op nationaal niveau een werkgroep zich inmiddels over de meerwaarde van eco-design en hoe dit op termijn in wet- en regelgeving te verdisconteren. 

Delen

Eco-design, of beter gezegd circulair ontwerpen, focust op het creëren van een product dat zo lang mogelijk op een hoog niveau hergebruikt kan worden, zonder dat hiervoor extra grondstoffen nodig zijn. “In wezen draait het dus om het ontwerpen van producten die, daadwerkelijk aan het einde van de levenscyclus gekomen, nog van waarde zijn. Dat kan zijn in de vorm van hergebruik van bepaalde onderdelen van het product, dan wel door de gebruikte onderdelen van dat product te recyclen om vervolgens weer als grondstof te laten dienen voor nieuwe producten. Maar daar gaat ook nog een fase aan vooraf, waarin door middel van regulier onderhoud de levensduur wordt gemaximaliseerd. Onderhoud houdt dus ook in dat een product waar nodig gerepareerd moet kunnen worden,” geeft Hanneke op den Brouw, project-adviseur Circulaire Economie bij Rijkswaterstaat aan.

In dat licht gezien zijn kwaliteit, flexibiliteit, repareerbaar, demonteerbaar en recyclebaar bij circulair ontwerpen wezenlijke uitgangspunten. Werkgroepen zijn inmiddels volop bezig deze uitgangspunten voor diverse productgroepen in te kaderen. Op den Brouw: “Dat geldt in het bijzonder voor de bouw. Deze sector is immers uiteindelijk verantwoordelijk voor het grootste volume aan afgedankte materialen in ons land. Om die hoeveelheid te reduceren is ook van belang oog te hebben voor grondstoffenefficiency. Voor circulair ontwerpen geldt nu nog geen verplichting, maar van initiatieven als het Grondstoffenakkoord en het Betonakkoord gaat wel een zekere stimulans uit. “Een groeiend aantal architecten stort zich inmiddels op circulair ontwerpen en ook opdrachtgevers nemen dit in hun uitvraag in toenemende mate mee. Zij anticiperen hiermee op een mogelijke toekomstige verplichting,” stelt Op den Brouw. 


Sturingsinstrumenten nodig?

Zowel het Grondstoffenakkoord als het Betonakkoord sturen aan op het toepassen van een percentage secundaire grondstoffen in productieprocessen. Bedrijven, gespecialiseerd in het recyclen van bouw- en sloopafval, vervullen in deze een belangrijke rol. In de ogen van de recyclers komt dit evenwel nog te langzaam van de grond. Op den Brouw: “Zolang er nog geen verplichting bestaat een zeker percentage secundaire grondstoffen in productieprocessen toe te passen, zullen economische afwegingen zwaarwegend zijn. Maar als secundaire grondstoffen kwalitatief vergelijkbaar en goedkoper zijn, zal de balans snel doorslaan. Dat is op dit moment de grootste bottleneck. Met name in de kunststofsector speelt dit momenteel parten. Een mogelijke wettelijke verplichting lijkt dan ook een sturingsinstrument bij uitstek.” 


Voortschrijdende inzichten

Op den Brouw: “De afgelopen decennia zijn tal van huizen (na)geïsoleerd, onder andere met purschuim. Nu dringt de vraag zich op of we dat, in het licht van recyclingmogelijkheden, nog op dezelfde manier zouden doen. Hetzelfde speelt bij gelamineerde houtconstructies voor grote overspanningen. Doet de toegepaste lijm in de toekomst geen afbreuk aan mogelijk hergebruik? En wat te denken van formaldehyde houdend spaanplaat, MDF of multiplex? Als we toe willen naar 100% circulariteit ontkomen we er niet aan opnieuw naar alle producten te kijken en de uitkomst daarvan te verdisconteren in designvraagstukken. Kennis van recycling zou idealiter gedeeld moeten worden met de ontwerpers. Ik pleit dan ook voor kennisdelen rond een product in de gehele keten van de wieg tot het graf.”

Kortom: ontwerp met oog op optimaal materiaalhergebruik aan het einde van de levenscyclus en streef naar nog meer standaardisering in de bouw. Uit esthetisch oogpunt gekozen unieke vormgeving kan in de toekomst het hergebruik van bouwdelen immers in de weg staan. Dat is vooral een spel tussen opdrachtgever, architect en bouwer. 

Op den Brouw pleit eveneens voor meer prefab bouwen. Dat reduceert onnodig materiaalverlies op de bouwplaats en vergt minder transport. 


Alle hens aan dek

Bij het streven naar meer circulariteit zijn veel spelers betrokken. Dat maakt het ook tot zo’n ingewikkeld proces. Zeker als je kijkt hoe wij nog altijd economie bedrijven. Op den Brouw: “In dat licht wil ik zeker nog het onderwerp circulair slopen aantippen. Een essentieel onderdeel in het Grondstoffenakkoord. Prijs en vaak onnodig opgelegde tijdsdruk hebben tot gevolg dat dit nog steeds niet de standaard werkwijze is. Ook vanuit deze sector zou wellicht nog wat meer moeite gedaan moeten worden om bruggen te slaan. Wil een circulair ontwerp gedurende de levenscyclus ten volle worden uitgebuit, dan dienen alle partijen in actie te komen!”

  • Circulaire Economie
  • Recycling
  • Beleid
  • Innovaties
Gerelateerde artikelen
Foto Marieke van der Werf
Circulaire economie is geen middel, maar een doel!

“De ambitie is helder: Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn”, schrijft staatssecretaris Vivianne Heijnen in haar voorwoord bij het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) dat begin dit...

BEwerken ONLINE
Verandering van spelregels nodig

In een recent interview met Trudy Rood, senior beleidsonderzoeker en lid van het transitieteam Circulaire Economie Bouw en Aldert Hanemaaijer, Projectleider ICER beiden werkzaam bij het Planbureau voo...

BRBS Recycling
Provinciale CE plannen

Het streven naar een Circulaire Economie bevat een toezegging en uitvoering op ieder niveau. Zo hebben provincies dan ook de verantwoordelijkheid om binnen de eigen provincie een Circulaire Economie a...

BEwerken ONLINE
CO2-heffingen en de gevolgen voor de sector

De afval- en recyclingbranche kijkt met een optimistische en ietwat kritische blik naar de CO2-heffing van grondstoffen.

BEwerken ONLINE
Financiële zekerheidstelling remt ontwikkeling recyclingbranche?

De doelstelling van het klimaatakkoord is duidelijk: in 2050 moet 95% minder CO2 worden uitgestoten om te voorkomen dat de aarde meer dan 2 graden opwarmt. Gelukkig weten we ook hoe we dit doel moeten...

BEwerken ONLINE
“Met alleen hergebruik van grondstoffen, redden we het niet in de bouw”

De komende jaren zijn in Nederland honderdduizenden nieuwe woningen nodig. We mogen deze ambitieuze plannen niet laten stuklopen op een groot onderschat én onbekend probleem: de beschikbaarheid van el...

BRBS Recycling
Wat zijn de gevolgen van de aanwezigheid van PFAS op de circulaire economie?

Het effect van onze welvaart laat al meer dan 50 jaar sporen na in het milieu. Het is ondenkbaar geworden om te kunnen leven zonder organische kunststoffen. Bij de ontwikkeling van deze kunststoffen l...

10_CO2 _2050 website
Van Veldhoven: deel afspraken uit Green Deal moeten wereldwijd gaan gelden

De afspraken over het verplichte hergebruik van materialen, die zijn gemaakt in de Europese Green Deal, zouden wereldwijd moeten gaan gelden. Dat levert een aanzienlijke besparing op van de uitstoot v...

Keestrack R6e
Elektrificatie in de Nederlandse recyclingindustrie

Elektrificatie speelt een steeds grotere rol in verschillende industrieën, en de recyclingsector is daar geen uitzondering op. Bedrijven in de recyclingindustrie worden geconfronteerd met wet- en rege...

BEwerken ONLINE
Recypedia: Bijproduct

Een stof is afval of niet. Een bijproduct is geen afval.

BEwerken ONLINE
Veilige organofosfaat-vlamvertragers in de circulaire economie

Synthetische chemicaliën zijn inherent aan de moderne samenleving waarin we leven en dragen bij aan gezondheid, veiligheid en comfort. De productie en het gebruik van chemicaliën nemen in een steeds s...

Green_Collective_WEB
Gezamenlijke inzameling bedrijfsafval bespaart 853.823 kilometers

Op 11 september 2023 vierden recyclers Renewi en PreZero de vijfjarige samenwerking in Green Collective. Vijf jaar geleden gestart als een white label initiatief in Gouda en inmiddels is het white lab...

Foto einde afval
Prioritering van materiaalstromen voor Europese einde-afvalcriteria

De Europese Green Deal1 heeft als doel de EU te transformeren tot een moderne, grondstoffenefficiënte en competitieve economie, vooral door economische groei te ontkoppelen van het gebruik van hulpbro...

BRBS Recycling
Proeftuin menggranulaat met minder betongranulaat (<50%)

Van de in april gepresenteerde proeftuinen is die van menggranulaat met minder betongranulaat er eentje. In de proeftuin wil BouwCirculair in de praktijk aantonen of het kwalitatief en technisch mogel...

BEwerken ONLINE
Circulair bouwen met het Moederbestek

Dat we met circulariteit aan de slag moeten in de bouw, dat is wel duidelijk. Ambities vanuit de EU, de Nederlandse regering en het Betonakkoord kunnen echter alleen waargemaakt worden als we ook aan ...

BEwerken ONLINE
Biobased bouwen: de noodzaak, de kansen en fantastische voorbeelden

Biobased bouwen is een duurzaam, circulair en hernieuwbaar alternatief voor traditionele bouw in beton, staal, baksteen en kalkzandsteen. Gedreven door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals grondstof...

betongranulaat_web
Het Circulair Materialenplan

LAP3 is een plan dat op landelijk niveau wordt opgesteld en waarmee vergunningverleners bij omgevingsdiensten rekening dienen te houden. Het LAP is daarmee bepalend voor de vraag welke activiteiten me...

Vincent Gruis_web
Bouwen, verbouwen en demonteren met een zo laag mogelijke milieubelasting

Eind 2018 is een Transitieteam Circulaire Bouw Economie (CBE) gestart dat bestaat uit vertegenwoordigers van overheden en de bouw en GWW-sector. BEwerken interviewde Vincent Gruis, voorzitter van Tran...

BRBS Recycling
Hoe mooi kan het zijn, permanente CO2 opslag in betongranulaat

Het is al mooi als je van afval – betonpuin – een hoogwaardige grondstof maakt voor nieuw beton – betongranulaat. Waardoor beton circulair wordt. Nog mooier is het als je tijdens de productie van beto...

BEwerken ONLINE
Op weg naar meer hergebruik met circulaire regelgeving

Platform CB’23 actieteam Toekomstig hergebruik doet aanbevelingen Afgelopen jaar heeft een nieuw actieteam Toekomstig hergebruik zich gebogen over kansen en belemmeringen in technische wet- en regelge...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen ga...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbren...

Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie ‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en...

Prezero.02
Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie “Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en nie...

Circulair_Slopen
Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie “Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een s...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

foto_Yves_Luca

De sleutelrol van leveringszekerheid

Jarenlang beschouwden we bij AVR leveringszekerheid bijna als vanzelfsprekend. De brand op onze locatie in Rozenburg in september vorig jaar heeft het belang van een betrouwbare levering benadrukt en onze veerkracht op de proef gesteld. lees meer

Bouwafval

Herziene EVOA vanaf 2026

Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA). De oude EVOA uit 2006 is op 20 mei 2024 vervangen. In deze bijdrage sta ik stil bij een aantal belangrijke wijzigingen die stapsgewijs vanaf 2026 ingaan. lees meer