We use cookies from third party services for marketing activities and to offer you a better experience. Read about how we use cookies and how you can control them by clicking "Privacy Preferences".

Privacy Preferences

When you visit any website, it may store or retrieve information through your browser, usually in the form of cookies. Since we respect your right to privacy, you can choose not to permit data collection from certain types of services. However, not allowing these services may impact your experience.

  • Privacy Policy
    When you visit any of our websites, it may store or retrieve information on your browser, mostly in the form of cookies. This information might be about you, your preferences or your device and is mostly used to make the site work as you expect it to. The information does not usually directly identify you, but it can give you a more personalized web experience. Because we respect your right to privacy, you can choose not to allow some types of cookies. Click on the different category headings to find out more and manage your preferences. Please note, blocking some types of cookies may impact your experience of the site and the services we are able to offer.
    REQUIRED
  • Content Delivery Network
    These cookies enable the website to provide enhanced functionality and personalization. They may be set by us or by third party providers whose services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some or all of these services may not function properly.
    REQUIRED
  • Functional (Your preferences for this site)
    Functionality cookies allow websites to remember the user's site preferences and choices they make on the site including username, region, and language. This allows the website to provide personalized features like local news stories and weather if you share your location. They are anonymous and don't track browsing activity across other websites. Functionality cookies can include first party, third party, persistent or session cookies.
  • Statistics (Info on how we can get better)
    These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and improve the performance of our site. They help us to know which pages are the most and least popular and see how visitors move around the site, which helps us optimize your experience. All information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you do not allow these cookies we will not be able to use your data in this way.
  • Marketing (Advertisement Delivery Network)
    These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may be used by those companies to build a profile of your interests and show you relevant adverts on other sites. They do not store directly personal information but are based on uniquely identifying your browser and internet device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted advertising.

Privacy policy

Van metselwerkpuin naar een nieuwe hoogwaardige baksteen

dinsdag 22 februari 2022

De circulaire economie is een onderwerp dat door de gehele bouwkolom steeds meer weerklank krijgt en uiteraard van groot belang is. Dit geldt niet alleen voor de beton- maar ook voor de keramische industrie. 

Delen

In het in dit artikel beschreven project is ingegaan op de mogelijkheid om baksteenmetselwerkpuin (inclusief de mortelresten) direct in te zetten bij de productie van nieuwe hoogwaardige bakstenen.

Hiertoe is door LMB (Limburgse Mineraalbrekerij) en Steenfabriek Vogelensangh een MIT R&D samenwerkingsproject onderzoek uitgevoerd, waarbij het bouwmateriaalkundig ingenieursbureau IBR Consult een deel van het onderzoek uitgevoerd heeft. BRBS Recycling heeft het project ondersteund met het inzichtelijk maken van de mogelijkheden van haar leden en Attero met het leveren van grotere hoeveelheden baksteenmetselwerkpuin.

Alhoewel klei geen schaars goed is noch dreigt te worden, zal ook de keramische industrie stappen moeten zetten om hun kringloop te sluiten ten behoeve van het realiseren van een geheel circulaire baksteensector. Dit betekent ondermeer dat baksteenmetselwerk afkomstig van sloop van gebouwen weer teruggevoerd moet worden in het grondstoffenpakket van de baksteenindustrie. Een probleem hierbij is de aanwezigheid van allerhande verontreinigingen, waarvan de mortel uit het voegwerk de belangrijkste is. In het verleden is vaker gekeken naar de hergebruikmogelijkheden van schoon baksteengranulaat bij de productie van nieuwe stenen. Vastgesteld is dat er met ca. 30 % toevoeging bakstenen geproduceerd kunnen worden conform het huidige baksteenproces. Hierbij was echter eerst een voorbewerking nodig om de mortelresten zo volledig mogelijk uit het puin te verwijderen zodat een “schoon” baksteenpuin overblijft. Dit is steeds een te dure (en deels inefficiënte) bewerkingstap gebleken.

Bij Steenfabriek Vogelensangh en haar technisch adviseur dhr. Frans Jansen is het idee opgekomen om een technologie te ontwikkelen, waarbij het baksteenmetselwerkpuin “as is” gebruikt kan worden, zonder dat de mortel fractie verwijderd hoeft te worden. Hiertoe heeft zij contact gelegd met de Limburgse Mineraalbrekerij om een gezamenlijk ontwikkelingsproject uit te voeren. Beide zijn MKB bedrijven met een hoge mate van specialisatie op hun vakgebied. LMB maalt allerhande producten voor diverse industrietakken en heeft daartoe een uitgebreid molen- en zeef park en een laboratorium waar allerhande instellingen getest kunnen worden. Steenfabriek Vogelensangh is een baksteenfabriek die dankzij haar specifieke proces (ringoven) en grondstoffengebruik in staat is een grote variatie aan hoogwaardige stenen voor bijzondere projecten te produceren.

Aanpak

Beide bedrijven hebben IBR Consult benaderd om het laboratoriumonderzoek uit te voeren die bij deze ontwikkeling nodig is en ze te ondersteunen bij de verdere ontwikkeling. IBR heeft vervolgens een plan van aanpak opgesteld op basis waarvan een MIT subsidie is verkregen. Het plan bestond uit verschillende delen beginnende met het in kaart brengen van waar en hoe baksteenmetselwerkpuin verkregen kan worden. BRBS Recycling heeft hier de helpende hand geboden met het delen van informatie. Mede op basis hiervan heeft IBR verschillende bedrijven (waaronder Attero) benaderd om nadere informatie te verkrijgen alsmede de mogelijkheid die zij zagen om een grotere hoeveelheid geselecteerd baksteenmetselwerkpuin te leveren.

In eerste instantie is een kleinere hoeveelheid monster materiaal geleverd op basis waarvan LMB het maalproces heeft ontwikkeld om fracties te verkrijgen die aan de generieke vereisten van het baksteenproces voldoen. IBR heeft hier vervolgens een uitgebreid onderzoek aan uitgevoerd om na te gaan wat de beste dosering is en hoe het proces aangepast moet worden om het gemalen baksteenpuin tot een hoogwaardige steen te kunnen verwerken. In diverse stappen is gekomen tot verschillende grondstofsamenstellingen en proces instellingen waarmee in het laboratorium de gewenste resultaten bereikt zijn. Om een realistische en tegelijkertijd succesvolle aanpak te kunnen realiseren is het van belang geweest dat hierbij alle bij partijen beschikbare kundigheid is ingezet.

Opschaling

Na de afronding van het laboratorium onderzoek zijn 2 mengselsamenstellingen (met 40 en 60% gemalen baksteenmetselwerkpuin) geselecteerd voor het uitvoeren van een fabrieksproef. Hiervoor is door Attero een sloopproject geselecteerd waarbij, mede dankzij de op de sloopplaats getroffen maatregelen, voldoende baksteenmetselwerkpuin vrijkwam zonder dat er verontreinigen (zoals zand en andere bouwdelen) in het puin terecht zijn gekomen. Om te kunnen voldoen aan de vereisten voor de fabrieksproef zijn door Attero en LMB het breekproces en het maalproces op elkaar afgestemd, waarbij  Attero het baksteenmetselwerkpuin gebroken heeft en het vervolgens door LMB gemalen is op de gewenste korrelgradering.

In een zorgvuldig opgestelde fabrieksproef met bijbehorend monitoring programma is vervolgens bij Steenfabriek Vogelensangh het gemalen baksteenmetselwerkpuin gemengd met respectievelijk 60 en 40 % geselecteerde klei. Hier zijn via het vormbak vormgevingsproces stenen van gemaakt, welke in de drogerij gedroogd zijn en vervolgens in de ringoven van Vogelensangh gebakken. De test is zonder noemenswaardige storingen in het proces verlopen. Na het bakken van de stenen zijn monsters getrokken voor het bepalen van de druksterkte, volumieke massa en wateropname. Uit deze metingen is gebleken dat de stenen (ruim) voldoen aan de vereisten waaraan de bakstenen moeten voldoen.

Overleg met betrokkenen

Na deze succesvolle fabrieksproef en het beschikbaar komen van de resultaten hebben twee informatiebijeenkomsten plaatsgevonden. De eerste bijeenkomst was met een aantal architecten. Hieruit is gebleken dat de architecten de stenen niet alleen esthetisch interessant vinden, maar zeker ook het feit dat hierin tot 60 % circulariteit is bereikt. Eerste afspraken voor vervolg gesprekken zijn dan ook al gemaakt.

De tweede bijeenkomst was voor toeleveranciers van geschikt bouwpuin. Hier waren BRBS Recycling en Attero vertegenwoordigd om niet alleen de resultaten te bespreken, maar ook gezamenlijk na te gaan hoe een vervolg er uit zou kunnen zien. Uit de gesprekken is gebleken dat de gehele opzet van de fabrieksproef realistisch was in termen van sourcing van het baksteenmetselwerkpuin, het breken en malen hiervan en de uitvoering van de fabrieksproef. Hierdoor kan worden gesteld dat het niet alleen goed mogelijk is om voldoende baksteenmetselwerkpuin te verkrijgen, maar ook dat op een praktische manier aan de vereisten (verontreinigingen en fractie(verdeling)) kan worden voldaan.

Het blijkt dat er geen bijzondere aanpassingen in de bestaande installatie nodig zijn voor het toepassen van het gemalen baksteenmetselwerkpuin. Hierbij hoeft niet op productiecapaciteit ingeleverd te worden (vermits maar de juiste instelling worden gekozen) en is er geen sprake van verhoogde uitval t.g.v. bijvoorbeeld scheurvorming of ongewenste vervormingen.

Het project, dat onder goed haalbare condities is uitgevoerd en een goed perspectief biedt voor toekomstige uitrol, is dan ook volgens alle betrokkenen als zeer succesvol beoordeeld.

  • Breken
  • Recycling
  • Grondstoffen
  • Beleid
Gerelateerde artikelen
Asfalt artikel_WEB
De duurzame vooruitgang in de asfaltindustrie

De asfaltindustrie staat al geruime tijd onder druk om de productieprocessen te verduurzamen en heeft de afgelopen 1,5 tot 2 jaar ontzettend hard gewerkt aan de verduurzaming van de sector. Voor BEwer...

TAG kaarten
Gemeenten kunnen helpen bij verantwoorde verwerking van teerhoudend asfalt

Er ligt nog circa 40 miljoen ton teerhoudend asfalt in het Nederlandse wegennetwerk. Om het kankerverwekkende teer conform rijksbeleid te vernietigen dient teerhoudend asfalt thermisch te worden gerei...

BEwerken ONLINE
LCA MRPI Recyclinggranulaten vernieuwd

Aanvankelijk was de animo om de Levenscyclusdata (LCA cijfers) voor recyclinggranulaat te herzien niet groot. De milieu-impact is al laag en wezenlijke proceswijzigingen zijn beperkt, waardoor er niet...

BEwerken ONLINE
Recyclinggranulaat – Kwaliteit deel 8; Regelgeving

De kwaliteit van recyclinggranulaten wordt niet alleen bepaald door recyclingbedrijven zelf. Er zijn veel schakels in de recyclingketen die hier een rol in spelen. Op cruciale plaatsen in de keten zij...

BEwerken ONLINE
Recypedia: Bijproduct

Een stof is afval of niet. Een bijproduct is geen afval.

BEwerken ONLINE
Teerhoudend asfalt volledig circulair

Op 16 oktober 2021 is teerhoudend asfaltgranulaat (TAG) in Nederland wettelijk geclassificeerd als gevaarlijke afvalstof. Dit is gebeurd met het in werking treden van de Regeling van de Staatssecretar...

BEwerken ONLINE
Einde afval voor recycling-granulaat, de stand van zaken

Al meer dan vijf jaar is er in Nederland officiële erkenning dat recycling granulaat geen afvalstof is maar een product. Voor producenten en afnemers lijkt dat inmiddels een gewone zaak, maar is dat o...

BRBS Recycling
Voorzichtig slopen om grondstoffen te behouden

Een derde van het totale afvalvolume is bouw- en sloopafval. Bij elkaar gaat het in Nederland om ongeveer 24 miljoen ton dat voor meer dan 95% gerecycled wordt. “De branche heeft zich hard gemaakt om ...

BRBS Recycling
Proeftuin menggranulaat met minder betongranulaat (<50%)

Van de in april gepresenteerde proeftuinen is die van menggranulaat met minder betongranulaat er eentje. In de proeftuin wil BouwCirculair in de praktijk aantonen of het kwalitatief en technisch mogel...

BEwerken ONLINE
Circulair bouwen met het Moederbestek

Dat we met circulariteit aan de slag moeten in de bouw, dat is wel duidelijk. Ambities vanuit de EU, de Nederlandse regering en het Betonakkoord kunnen echter alleen waargemaakt worden als we ook aan ...

BEwerken ONLINE
Vulstoffen

Vulstof is een fijn materiaal met korrels kleiner dan 63 μm. Vulstoffen worden gebruikt in beton en in asfalt, maar kennen ook toepassingen in vele andere industrieën (verf, kunststof, voeding, kerami...

BEwerken ONLINE
Generieke richtlijn grondstoffen voor circulair beton

De nieuwe CROW-CUR Richtlijn 2:2021 Beoordelingssystematiek grondstoffen op geschiktheid voor circulair beton is beschikbaar. De Nederlandse overheid heeft de beleidsdoelstelling dat de Nederlandse ec...

Recypedia
Hydraulische slak

Hydraulisch recyclinggranulaat is een mengsel van meng- of betongranulaat waaraan 5 tot 20 % (m/m) hydraulische slak is toegevoegd. Hydraulische slak, ook wel stabilisator genoemd, heeft de eigen-scha...

BRBS Recycling
Feitenonderzoek immobilisatie

Een immobilisaat is volgens het Landelijk afvalbeheerplan (LAP3) een “technologische ingreep waarbij de fysische en/of chemische eigenschappen van een afvalstof worden gewijzigd, zodanig dat de kans o...

BEwerken ONLINE
Nieuwe versie AERIUS Calculator geeft hogere berekende stikstofdepositie aan

Vanaf 15 oktober 2020 moet de release van een nieuwe versie van AERIUS Calculator worden gebruikt om stikstofdepositieberekeningen uit te voeren, waarmee onder meer het effect van een industriële acti...

Keestrack R6e
Elektrificatie in de Nederlandse recyclingindustrie

Elektrificatie speelt een steeds grotere rol in verschillende industrieën, en de recyclingsector is daar geen uitzondering op. Bedrijven in de recyclingindustrie worden geconfronteerd met wet- en rege...

Balken 2e kans
2e Kans bouwmaterialen, a way of life

Een duurzamere wereld is een circulaire wereld. En ondanks dat we weten dat aan de voorkant van de keten grote stappen gezet moeten worden door particulieren en bedrijven, kijkt men ook naar de afval-...

Geopolymeerbeton
Recycling van geopolymeerbeton

Na jaren van praten over klimaatmaatregelen en over het Betonakkoord komt een groot deel van de betonwereld in actie voor de verduurzaming. Nieuwe grondstoffen voor beton en innovatieve betonsoorten v...

BRBS Recycling
Recycling glas en steenwol

Met mijn technische marketing en sales achtergrond en ervaring in innovatie implementatie was het spannend te mogen spreken in Lissabon bij de afsluiting van het Wool2Loop project. Het hele proces beh...

BEwerken ONLINE
Recyclinggranulaten – kwaliteit deel 7; Het belang van KOMO BRL 2506-1

De bewijsvoering van de kwaliteit van recyclinggranulaat is verdeeld over meerdere bewijsmiddelen. Voor afnemers van deze producten is het niet altijd duidelijk wat ze moeten vragen of wat de document...

Asfalteren_Almere_Roof2Road_small
CO2-arm beton voortaan standaard voor grote vastgoedontwikkelaars en bouwers Elf grote vastgoedontwikkelaars, bouwbedrijven en zogeheten techniek, bouw en infra-ondernemingen ga...

Bouwafval
Herziene EVOA vanaf 2026 Grensoverschrijdend afvaltransport is onderworpen aan de regels van de Europese Verordening Overbren...

Recyclingsymposium.02
Recyclingsymposium 2024: Ruimte voor de Circulaire Economie ‘Wie neemt de verantwoordelijkheid?!’ Is zowel de vraag als een oproep richting onze maatschappij en...

Prezero.02
Ondernemerschap cruciaal voor de circulaire economie “Als we praten over de circulaire economie dan praten we, gek genoeg, vooral over afvalbeleid en nie...

Circulair_Slopen
Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie “Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een s...

Nieuwsbrief

* verplicht

Sponsored content

Partner content

Circulair_Slopen

Bedrijfsleven slaat handen ineen voor een circulaire economie

“Wat we nodig hebben, zijn heldere doelen, de vraag naar circulaire producten en materialen en een stabiel beleid. Dan is het voor ondernemers mogelijk om meer circulaire verdienmodellen te realiseren. Met ook voldoende financiële middelen om echt te innoveren. lees meer

VanDenNoortJubileum

80 jaar Van den Noort – een familieportret

Toen Kees van den Noort in 1944 begon met een handel in zand en grind kon hij niet bevroeden dat hij de daarmee de basis heeft gelegd voor een bedrijf dat in 2024 ongeveer honderd medewerkers heeft en waarbij zijn twee kleindochters Joyce en Babs en kleinzoon Cees aan het roer staan. Op donderdag 12... lees meer