Van lijn naar cirkel; zo simpel nog niet
dinsdag 4 oktober 2022
Als vers aangetreden Tweede Kamerlid kreeg ik, naast het voor mij bekende vakgebied van Wonen, ook Circulaire Economie en Milieu in mijn portefeuille. Een geheel nieuwe wereld ging voor mij open, met naast de problemen op het gebied van milieu, vooral ook heel veel kansen in de Circulaire Economie.
Als bèta en dochter van een bioloog sprak mij de simpele logica van de Circulaire Economie enorm aan. En steeds onlogischer kwam het me voor dat niemand, of in ieder geval maar een zeer klein deel van de bevolking, zich leek af te vragen waar al die spullen vandaan kwamen, en waar ze uiteindelijk ook weer naar toe gaan. Op school leren we over de kringlopen in de natuur, maar als het gaat om mensgemaakte goederen, dan opeens is het een kwestie van magisch verschijnen in de winkel en magisch verdwijnen door de afvalophaler. Die magie zal er voor de lezers van dit stuk niet zijn. Zij weten maar al te goed hoe veel werk er gaat zitten in het laten “verdwijnen” van afgedankte spullen.
Dat is immers nog helemaal niet zo simpel. Net zoals het grote publiek is het overgrote gedeelte van onze economie nog helemaal ingesteld op het sprookje van probleemloze, lineaire ketens. De problemen die dit aan het einde van de keten oplevert, bleven lange tijd onzichtbaar. En toen ze zichtbaar werden, spraken we over milieuvervuiling. De politiek ging eisen stellen en normen formuleren. Een goede zaak; doorgaan op oude voet was onverantwoord geweest. De politiek heeft de taak om de hoogte van de lat te bepalen die de maatschappij nodig heeft. Maar er is meer nodig, met alleen een norm aan het einde van de keten is het systeem nog steeds niet logisch. Dat is ook te merken. Hoe kan het anders dat we nog steeds zaken produceren die niet herbruikbaar of recyclebaar zijn? Het hele systeem moet op de schop. Grootste probleem hierbij, in mijn ogen, is dat de politiek te onmachtig is om dit systeem (snel genoeg) om te vormen. Goederenstromen en economie zijn enorm internationaal verbonden. Overheden zijn nationaal georganiseerd en hebben beperkt zeggenschap hierover.
Daarnaast lijkt politiek zich soms ook onmachtig te willen maken. Men spreekt maar weinig van noodzakelijke maatregelen, bezuinigingen daargelaten. Makkelijker is het om de schuld te geven aan het buitenland, of Brussel. Men is bang voor de korte termijn consequenties en dan vooral de volgende peiling of verkiezingsuitslag. Maar de echt grote, broodnodige veranderingen, vragen om een helder doel, langdurig uithoudingsvermogen en een rechte rug. Hiervoor moet men verder en breder durven kijken. De verandering zal uit het publiek moeten komen. De politiek is vaak trager dan de samenleving. Het is daarom van essentieel belang dat ook alle inwoners van Nederland de logica van een echt Circulaire Economie gaan inzien. Als politicus wordt je geleerd bang te zijn voor de kiezer. Maar als democraat heb ik vaak gezien hoeveel redelijkheid en goede ideeën er leven bij de hele bevolking. Ik ben er sterk van overtuigd dat draagvlak in de samenleving de sleutel zal zijn tot een echte verandering naar een duurzaam systeem. En dit is dus ook waar we veel meer op in zouden moeten zetten.
Ik hoop vanuit mijn kennis van de politiek, bij te kunnen dragen aan dit draagvlak en de daaruit volgende stappen naar een echt Circulaire Economie.
Foto door: Marijke Krekels Fotografie
- Circulaire Economie
Op 30 maart lanceerde de Europese Commissie nieuwe wetgeving om producten duurzamer, beter recyclebaar en herbruikbaar te maken: het Sustainable Products Initiative (SPI). Omdat vrijwel alle denkbare ...
Sponsored content
Partner content
Recycling
Mensen en mindset veranderen is de grootste uitdaging
22 november 2023 In onze huidige samenleving, waarin duurzaamheid en circulariteit steeds belangrijker worden, is het van groot belang om kritisch te kijken naar alle aspecten van onze infrastructuur en bouwmaterialen. Gerben Bijker, directeur van Roof2Road, deelt in een interview met BEwerken de uitdagingen van de ... lees meer
Beleid
Omgevingswet ondermijnt circulariteit bouwgrondstoffen
31 oktober 2023 Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zal er ook een aangepaste Regeling bodemkwaliteit van kracht zijn. Hierin zijn enkele nieuwe regels opgenomen, die voor bouwstofproducenten een flinke extra belasting kunnen geven. In dit artikel lichten we er enkele toe. lees meer